Αθήνα, 31.12.2021
Αριθ. Πρωτ.: 3058

ΑΠΟΦΑΣΗ   60/2021
      (Ολομέλεια)

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (εφεξής «η Αρχή») συνήλθε, μετά
από πρόσκληση του Προέδρου της, σε έκτακτη συνεδρίαση μέσω τηλεδιάσκεψης, τη
Δευτέρα 26.07.2021 και ώρα 09.30 π.μ., προκειμένου να εξετάσει την υπόθεση που
αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν ο Πρόεδρος της Αρχής Κωνσταντίνος
Μενουδάκος, και τα τακτικά μέλη Σπυρίδων Βλαχόπουλος, ως εισηγητής, Κωνσταντίνος
Λαμπρινουδάκης, επίσης ως εισηγητής και Χαράλαμπος Ανθόπουλος. Στη συνεδρίαση
παρέστησαν χωρίς δικαίωμα ψήφου, με εντολή του Προέδρου, η Ευφροσύνη Σιουγλέ,
ειδική επιστήμονας - ελέγκτρια ως βοηθός εισηγητή, η οποία αποχώρησε μετά τη συζήτηση
της υπόθεσης και πριν από τη διάσκεψη και τη λήψη απόφασης, και η Ειρήνη
Παπαγεωργοπούλου, υπάλληλος του τμήματος διοικητικών υποθέσεων της Αρχής, ως
γραμματέας.

Η Αρχή έλαβε υπόψη της τα ακόλουθα:

Υποβλήθηκαν στην Αρχή οι παρακάτω αναφορές-καταγγελίες σχετικά με την εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις σχολικές μονάδες και τις παιδικές χαρές του Δήμου Παλλήνης:

1) η υπ’ αριθμ. πρωτ. 5/12-02-2021 (αριθμ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/1109/15-02-2021) αναφορά
του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 3ου Δημοτικού Σχολείου Γέρακα «Η
Πρωτοπορία»,

2) η υπ’ αριθμ. πρωτ. ΕΞ/21/2021 από 29-03-2021 (αριθμ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/2249/01-04-
2021) αναφορά της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δημοσίων Σχολείων Δήμου
Παλλήνης,

1

Λεωφ. Κηφισίας 1-3, 11523 Αθήνα

Τ: 210 6475 600 • E: contact@dpa.gr • www.dpa.gr

3) η υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/2924/05-05-2021 αναφορά-καταγγελία της πρωτοβάθμιας
συνδικαλιστικής οργάνωσης (σωματείου) με την επωνυμία «Σύλλογος Εκπαιδευτικών
Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αλέξανδρος Δελμούζος», η οποία εδρεύει στο 1^ο Δημοτικό
Σχολείο Παλλήνης Αττικής και των ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
μελών του ως άνω Συλλόγου,

4) η υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/3050/10-05-2021 αναφορά, η οποία υποβλήθηκε από τον Δημοτικό Σύμβουλο του Δήμου Παλλήνης Δημήτριο Καρκούλια.

Με την ανωτέρω υπό στοιχείο   1 σχετική αναφορά, ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του 3ου Δημοτικού Σχολείου Γέρακα προέβαλε ενώπιον της   Αρχής τα ακόλουθα, συνοπτικώς αναφερόμενα:

-     Με το υπ’ αριθμ. 71/04-02-2021 έγγραφο που του κοινοποίησε η Διεύθυνση του ως

άνω σχολείου, πληροφορήθηκε ότι ο Δήμος Παλλήνης έχει λάβει απόφαση για την τοποθέτηση βιντεοπροστασίας στις σχολικές μονάδες του Δήμου.

-     Δεν προηγήθηκε της απόφασης αυτής εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την προστασία

δεδομένων σύμφωνα με το άρθρο 35 του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων

(ΕΕ) 2016/679 (εφεξής «ΓΚΠΔ»).

-     Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου να προβεί σε τοποθέτηση καμερών στο 3ο

Δημοτικό Σχολείο Γέρακα ελήφθη ερήμην του   Συλλόγου Διδασκόντων και του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων της εν λόγω σχολικής μονάδας σε αντίθεση με τα όσα ορίζει η παρ. 5 του άρθρου 18 της Οδηγίας 1/2011.

-     Δεν γνωρίζει ποιος είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας, ποιο είναι το χρονικό διάστημα

τήρησης των δεδομένων, αν πρέπει να ενημερωθούν εγγράφως οι γονείς και οι
εκπαιδευτικοί σε περίπτωση ανάθεσης της επεξεργασίας σε εκτελούντα, ποια είναι η
διαδικασία με την οποία ο υπεύθυνος επεξεργασίας θα αξιολογεί το σύστημα και θα
σταθμίζει εκ νέου την αναγκαιότητα λειτουργίας του σύμφωνα με την παρ. 6 της
Οδηγίας 1/2011, αν είναι δεσμευτικό για τον Δήμο Παλλήνης να μην προβεί στην
τοποθέτηση του συστήματος στην περίπτωση που ένας εκ των δύο ή αμφότεροι, ο
Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων ή ο Σύλλογος Διδασκόντων, δεν συμφωνούν με την
τοποθέτηση αυτή.

Με την ανωτέρω υπό στοιχείο 2 σχετική αναφορά, η Ένωση Συλλόγων Γονέων και
Κηδεμόνων Δημοσίων Σχολείων Δήμου Παλλήνης (εφεξής «Ένωση Γονέων»), θέτει με την
επιστολή της το ερώτημα ποια είναι και εάν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία για την
απόφαση εγκατάστασης συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε σχολικές μονάδες από τον Δήμο

2

Παλλήνης, σύμφωνα με όλα όσα προβλέπονται στον ΓΚΠΔ και την Οδηγία 1/2011 της
Αρχής, αλλά και κάθε άλλης σχετικής με το θέμα νομοθεσίας, καθώς και στις παιδικές χαρές
του Δήμου.

Το εν λόγω αίτημα κατατέθηκε στην Αρχή με αφορμή: α) την έναρξη ηλεκτρολογικών
εργασιών στις 23/1/2021 για την επικείμενη εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης
στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης, που περιήλθε σε γνώση της ως άνω Ένωσης Γονέων,
χωρίς να έχει προηγηθεί καμία ενημέρωση του Συλλόγου Διδασκόντων, β) την ανακοίνωση
της απόφασης από το Δήμο Παλλήνης προς τις διευθύνσεις των εκπαιδευτικών μονάδων η
οποία έγινε μετά από εξώδικο διαμαρτυρία του Συλλόγου των Εκπαιδευτικών
Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής «Αλέξανδρος Δελμούζος» στις 27/1/2021,

γ) την έλλειψη σχετικής σύμβασης με ανάδοχο εταιρία που να περιγράφει σε ποια σχολεία, με ποιον τρόπο, με τι εξοπλισμό θα γίνει η εγκατάσταση, ποιος είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας, ποια τα υποκείμενα επεξεργασίας, ποια η χρονική διάρκεια καταγραφής των δεδομένων, ποιος ο χρόνος τήρησης των δεδομένων κτλ.

Ακόμα αναφέρεται ότι αν και έχει εκφραστεί έντονη επιθυμία για διάλογο και
ενημέρωση από αρκετά μέλη συλλόγων του Δήμου, αλλά και αρνητικές αποφάσεις
Διοικητικού Συμβουλίου, κατά τη συζήτηση που έγινε κατόπιν σχετικού αιτήματος που
κατατέθηκε από πενήντα δύο (52) γονείς του 1^ου Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης στο
Δημοτικό   Συμβούλιο   στις 19/3/2021 (htps://m.youtube.com/watch?v=SIhWashIQy0,
μεταξύ 6h 20sec και 7h 57sec), ο Δήμαρχος Παλλήνης συνέχιζε να υποστηρίζει ότι η
διαδικασία που ακολουθήθηκε είναι σύννομη, αναφέροντας μεταξύ άλλων χαρακτηριστικά,
ότι δεν «πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 35 του ΓΚΠΔ περί εκτίμησης αντικτύπου»
(07:02) και «δεν προβλέπεται η έκφραση γνώμης από άλλο συλλογικό όργανο» (07:04), ενώ
παράλληλα αγνόησε το από 8/3/2021 εγγράφου της Ένωσης Γονέων προς τον Δήμο
Παλλήνης με τον αριθμό πρωτοκόλλου 785/2021 (07:28) λέγοντας ότι δεν έχει λάβει γνώση.

Η Ενωση Γονέων ενδιαφέρεται να ενημερώσει τα μέλη της - συλλόγους γονέων πως
μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους αναφορικά με την προστασία των ανήλικων
παιδιών τους, καθώς η εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων βιντεοεπιτήρησης στα
σχολεία ενδέχεται να επιφέρει υψηλό κίνδυνο για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των
παιδιών όλες τις ώρες, αφού εκτός των άλλων στο σύνολό τους τα παιδιά με το πέρας των
μαθημάτων και των οργανωμένων δραστηριοτήτων, συνεχίζουν να εισέρχονται στους
αύλειους χώρους για να κάνουν χρήση των αθλητικών κυρίως εγκαταστάσεών τους.

Με την ανωτέρω υπό στοιχείο 3 σχετική αναφορά-καταγγελία, η πρωτοβάθμια
συνδικαλιστική οργάνωση (σωματείο) εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην

3

Ανατολική Αττική με την επωνυμία «Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Αλέξανδρος Δελμούζος», και οι Κωνσταντίνος Βερέτσος, Παναγιώτα Χρήστου, Καστανά
Μπελικαΐδου και Αντωνία Μπιτέρνα, υπηρετούντες Δάσκαλοι στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο
Παλλήνης και μέλη του ως άνω συλλόγου, αναφέρουν, εν συντομία, ότι στις 16 Απριλίου
2021 ο Δήμος Παλλήνης τοποθέτησε οκτώ κάμερες, οι έξι εκ των οποίων είναι
τοποθετημένες σε εμφανή από τους αύλειους χώρους σημεία και στραμμένες προς τους
χώρους προαυλισμού και άθλησης της εν λόγω εκπαιδευτικής μονάδας και μόλις οι δύο εξ
αυτών είναι στραμμένες προς τις εισόδους του σχολείου. Ως εκ τούτου, παρεμποδίζεται,
σύμφωνα με τα αναφερόμενα, δυσανάλογα στους μικρούς μαθητές και εκπαιδευτικούς η
ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους αφού όταν θα βρίσκονται εκτός τάξης αλλά
εντός των σχολικών χώρων διαρκώς στο πεδίο των καμερών, θα αναπτύξουν το αίσθημα ότι
βρίσκονται υπό διαρκή παρακολούθηση, δίχως να υφίσταται επαρκής λόγος προς τούτο.
Επίσης, οι καταγγέλλοντες υποστηρίζουν, επικαλούμενοι την υπ’ αριθμ. 77/2009 απόφαση
της Αρχής, ότι ο κίνδυνος αυτός υφίσταται ακόμα και αν οι συσκευές αυτές βρίσκονται
εκτός λειτουργίας, διότι δημιουργείται το αίσθημα ότι πολύ πιθανό να βρίσκεται ο πολίτης
υπό παρακολούθηση.

Περαιτέρω, οι καταγγέλλοντες αναφέρουν ότι η απόφαση του Δήμου Παλλήνης να
προβεί σε τοποθέτηση καμερών ελήφθη ερήμην του Συλλόγου Διδασκόντων και των
διαφωνούντων κατά τη συντριπτική πλειοψηφία τους γονέων των μαθητών της εν λόγω
σχολικής μονάδας ενώ αδιαφόρησε πλήρως στις επανειλημμένες εκκλήσεις τους να λάβει
ηπιότερα πλην όμως πρόσφορα και αποτελεσματικά μέτρα της βελτίωσης της ασφάλειας
της συγκεκριμένης σχολικής εγκατάστασης, όπως βελτίωση των περιφράξεων, βελτίωση
του ηλεκτροφωτισμού κατά τις νυχτερινές ώρες ή ακόμη και πρόσληψη φύλακα.

Ακόμα, προβάλλεται ότι ο Δήμος Παλλήνης παρέλειψε να αποδείξει τη νομιμότητα
της εγκατάστασης του εν λόγω συστήματος βάσει της αρχής της λογοδοσίας και να
εκπονήσει μελέτη εκτίμησης αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων παρότι
απαιτείται για την εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε δημόσιο χώρο, όπως
είναι το σχολείο.

Με την ανωτέρω υπό στοιχείο 4 σχετική αναφορά, η οποία υποβλήθηκε στην Αρχή
από τον Δημοτικό Σύμβουλο Δημήτριο Καρούλια αλλά, σύμφωνα με τα αναγραφόμενα σε
αυτή, κατατίθεται από 14 Δημοτικούς Συμβούλους, αναφέρεται, εν συντομία, μη τήρηση
των προϋποθέσεων για την εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις σχολικές
μονάδες και στις παιδικές χαρές του Δήμου και ζητείται έλεγχος της υπ’ αριθμ. 17462/26-6-
2020 σύμβασης που έχει συνάψει ο Δήμος Παλλήνης με την εταιρεία «ΣΤΑΡΓΚΑΡΝΤ

4

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ
ΕΥΘΥΝΗΣ», με τον διακριτικό τίτλο «STARGUARD ΕΠΕ» και των υπ’ αριθμ. 657/29-12-2020
και 124/06-04-2021 αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Παλλήνης σχετικά
με την εγκατάσταση καμερών στις σχολικές μονάδες και τις παιδικές χαρές του Δήμου.

Η Αρχή, με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/785/08-03-2021 έγγραφό της, διαβίβασε στον Δήμο Παλλήνης την ανωτέρω υπό στοιχείο 1 σχετική αναφορά και τον κάλεσε να υποβάλει γραπτώς τις απόψεις του επί των όσων αναγράφονται σε αυτή καθώς και να απαντήσει σε σειρά σχετικών ερωτημάτων της προκειμένου να ασκήσει τις αρμοδιότητές της.

Ο Δήμος Παλλήνης με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/2665/20-04-2021 έγγραφο ενημέρωσε την Αρχή ως εξής: «Δια του παρόντος email σας ενημερώνουμε ότι σήμερα την 19/04/2021 λάβαμε το email σας με θέμα «Εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις σχολικές μονάδες του Δήμου Παλλήνης» λόγω βλάβης - απορρύθμισης του mail server και θα απαντήσουμε νομίμως προσηκόντως και εμπροθέσμως».

Η Αρχή με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/1173/29-04-2021 έγγραφό της διαβίβασε στον
Δήμο Παλλήνης την ανωτέρω υπό στοιχείο 2 σχετική αναφορά και τον κάλεσε να υποβάλει
γραπτώς τις απόψεις του επί των όσων αναγράφονται και σε αυτή προκειμένου να ασκήσει
τις αρμοδιότητές της.

Ο Δήμος Παλλήνης με το υπ’ αρθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/2962/06-05-2021 έγγραφο ενημέρωσε την Αρχή ως εξής: «Δια του παρόντος email σας ενημερώνουμε ότι λάβαμε γνώση των επισυναπτόμενων εγγράφων στο από 29.04.2021 email σας με θέμα «1173/ Εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις σχολικές μονάδες του» και θα σας απαντήσουμε νομίμως, προσηκόντως, εμπροθέσμως και ενιαία με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞΕ/785/08-03-2021 έγγραφο της Αρχής προς τον Δήμο Παλλήνης, λόγω απόλυτης συνάφειας των τιθέμενων νομικών και πραγματικών ζητημάτων».

Εν συνεχεία ο Δήμος Παλλήνης, με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/3303/20-05-2021
έγγραφο κοινοποίησε στην Αρχή την εξώδικη απάντηση - διαμαρτυρία του προς τον
Σύλλογο Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» σχετικά με
την εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης.

Η Αρχή, με το υπ’ αριθμ πρωτ. Γ/ΕΞ/1372/04-06-2021 έγγραφό της, ενημέρωσε τον
Δήμο Παλλήνης ότι η κοινοποίηση της εξώδικης απάντησής του προς τον Σύλλογο
Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» δεν αποτελεί
απάντηση στα ως άνω υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/785/08-03-2021 και Γ/ΕΞ/1173/29-04-2021
έγγραφά της και τον κάλεσε να απαντήσει στα έγγραφα αυτά. Με το ίδιο έγγραφο
διαβίβασε στον Δήμο Παλλήνης την ανωτέρω υπό στοιχείο 3 σχετική αναφορά-καταγγελία

5

και τον κάλεσε να εκθέσει γραπτώς τις απόψεις του για όλα τα ζητήματα που αναφέρονται και σε αυτή προκειμένου να ασκήσει τις αρμοδιότητές της.

Ο Δήμος Παλλήνης, με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/3782/09-06-2021 έγγραφο (πρώτη απάντηση), απάντησε στην Αρχή τα εξής, συνοπτικώς αναφερόμενα, για τις ανωτέρω υπό στοιχεία 1, 2 και 3 σχετικές αναφορές:

1. Απαράδεκτο των υπό κρίση καταγγελιών και αναφορών - παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας (καταγγελίας) ενώπιον της Αρχής - έλλειψη εννόμου συμφέροντος στο πρόσωπο των καταγγελλόντων

Υφίσταται παράβαση που αφορά τον ουσιώδη τύπο της διαδικασίας (καταγγελίας)
ενώπιον της Αρχής και συγκεκριμένα ουδέποτε υπήρξε εκ μέρους των καταγγελλόντων
όπως εκ του νόμου απαιτείται προηγούμενη επικοινωνία με τον υπεύθυνο επεξεργασίας,
π.χ. ασκώντας τα προβλεπόμενα από τα άρθρα 15 έως 22 ΓΚΠΔ δικαιώματα, όπου αυτά
εφαρμόζονται. Στις περιπτώσεις που ο υπεύθυνος επεξεργασίας έχει ορίσει Υπεύθυνο
Προστασίας Δεδομένων (DPO) - όπως ο Δήμος Παλλήνης - τα φερόμενα ως υποκείμενα
των δεδομένων πρέπει για το παραδεκτό και την τήρηση της απαιτούμενης προδικασίας
της καταγγελίας στην Αρχή να απευθύνονται προηγουμένως σε αυτόν ως σημείο επαφής
(contact point) με την Αρχή για κάθε ζήτημα σχετικό με την επεξεργασία των δεδομένων
που τα αφορούν και για την άσκηση των δικαιωμάτων τους, γεγονός το οποίο κατά
παράβαση των προαναφερθέντων ουδέποτε συνέβη στην κρινομένη περίπτωση κατά
παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας σύμφωνα και με τον Κώδικα Διοικητικής
Δικονομίας και τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας ευθέως εφαρμοζόμενων και εν
προκειμένω και ως εκ τούτου το σύνολο των προαναφερθεισών καταγγελιών απαραδέκτως
ασκείται και πρέπει να απορριφθεί στο σύνολο του. Ακόμα, δεν υποβάλλονται παραδεκτώς
διότι οι καταγγέλλοντες φορείς δεν αποτελούν υποκείμενα των δεδομένων και δεν
διαθέτουν το απαιτούμενο έννομο συμφέρον να υποβάλλουν καταγγελία-αναφορά
ενώπιον της Αρχής.

2. Αρμοδιότητα του Δήμου Παλλήνης - απόφαση εγκατάστασης

Από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Παλλήνης, ως υπευθύνου επεξεργασίας, λήφθηκε
απόφαση για την εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε έξι (6) σχολικές μονάδες,
κατά τις νυχτερινές ώρες μη λειτουργίας τους (22:30μ.μ. έως 07.00 π.μ.), και συνδυαστικά
κατά περίπτωση με τη λειτουργία του συστήματος συναγερμού, προς το σκοπό προστασίας
της υγείας και της ασφάλειας των μαθητών και των εκπαιδευτικών φορέων καθώς και
προστασίας και διαφύλαξης της κινητής και ακίνητης περιουσίας του, στο πλαίσιο των

6

αρμοδιοτήτων του κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 5 παρ. 1 του Ν. 1894/1990, στο άρθρο

75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν. 3463/2006 ΦΕΚ Α’ 114), στο άρθρο 14 παρ. 5 του

Ν. 3917/2011 καθώς και της ειδικής διάταξης νόμου, ήτοι του άρθρου 204 παρ. 8 του Ν. 4610/2019.

3. Νόμω και ουσία αβάσιμο της καταγγελίας - έλλειψη πράξης επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα

Παρότι λήφθηκε απόφαση, τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης μέχρι σήμερα δεν έχουν εγκατασταθεί πλήρως και δεν λειτουργούν, ως εκ τούτου ο Δήμος Παλλήνης σε ουδεμία πράξη επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα έχει προβεί ή προβαίνει παρά τα όσα αναληθώς διαλαμβάνονται στις καταγγελίες.

Το μοναδικό σύστημα βιντεοεπιτήρησης που έχει εγκατασταθεί σε σχολείο του
Δήμου αφορά στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης, αλλά δεν έχει τεθεί σε λειτουργία. Σε
κάθε περίπτωση και παρότι δεν απαιτείται από το νόμο προσκομίζεται η από 21-01-2021
επιστολή της Προέδρου του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του ως άνω δημοτικού
σχολείου προς το Δήμο, με την οποία δηλώνεται και γνωστοποιείται η σύμφωνη γνώμη του
Συλλόγου για την τοποθέτηση του ως άνω συστήματος υπό τον όρο λειτουργίας του εκτός
του χρόνου λειτουργίας του σχολείου.

4. Επί των τιθέμενων στα υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/785/08-03-2021 και Γ/ΕΙΣ/785/08-03-2021 έγγραφα της Αρχής:

4.1 Τα έξι (6) δημοτικά σχολεία για τα οποία λήφθηκε απόφαση εγκατάστασης είναι τα παρακάτω.

4.2 Τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης που θα τοποθετηθούν θα αποτελούνται από σταθερές
διαδικτυακές (IP) κάμερες καταγραφής αποκλειστικά και μόνον εικόνας (όχι ήχου) χωρίς
δυνατότητα στρέψης και εστίασης σε πρόσωπα (zoom) και θα απαγορεύουν την
οπτικογράφηση χώρων που δεν σχετίζονται με την επιτήρηση.   Οι κάμερες θα
τοποθετηθούν στους περιμετρικούς εξωτερικούς χώρους των σχολείων και όταν θα

7

εκκινήσει η λειτουργία τους, θα λαμβάνουν εικόνα μόνο από τις εξωτερικές εγκαταστάσεις
του σχολείου και όχι τους εσωτερικούς χώρους. Ο αριθμός των καμερών διαφέρει και είναι
ανάλογος της έκτασης σε τετραγωνικά μέτρα κάθε σχολείου. Τα ακριβή σημεία
τοποθέτησης των καμερών δεν έχουν μέχρι σήμερα αποφασισθεί, αλλά θα τοποθετηθούν
με γνώμονα την αρχή της αναγκαιότητας, της ασφάλειας, και της ελαχιστοποίησης των
δεδομένων.

Παράλληλα, έχουν ληφθεί τόσο από τον Δήμο Παλλήνης όσο και από τον εκτελούντα την
επεξεργασία, τα απαραίτητα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για την προστασία της φυσικής
ασφάλειας και υποδομής όλων των εξαρτημάτων του συστήματος και της ακεραιότητάς του
προς το σκοπό προστασίας του από περιπτώσεις σκόπιμης ή ακούσιας παρεμπόδισης των
κανονικών λειτουργιών του καθώς και μέτρα ελέγχου της πρόσβασης σε αυτό. Τόσο ο
εκτελών την επεξεργασία, όσο και το εξουσιοδοτημένο προς τούτο προσωπικό (χειριστές)
δεσμεύονται από έγγραφες ρήτρες εμπιστευτικότητας και εχεμύθειας, ενώ παράλληλα
εφαρμόζονται μέθοδοι και μέσα εξακρίβωσης ταυτότητας και εξουσιοδότησης του χρήστη
με τη συχνή αλλαγή των κωδικών πρόσβασης.

4.3 Ως προς την αναλογικότητα, αναγκαιότητα, καταλληλότητα και προσφορότητα της
τοποθέτησης συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε σχέση με τον ως άνω σκοπό, αναφέρονται
τα εξής:

-     Τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης θα λειτουργούν αποκλειστικά και μόνον κατά τις ώρες

μη λειτουργίας των σχολικών μονάδων και εκτός ωραρίου αυτών, κατά τις οποίες δεν
παρευρίσκονται μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς. Κατά τούτο δεν αναμένεται η
επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μαθητών, εκπαιδευτικών - δασκάλων,
γονέων κλπ, αλλά των ενδεχόμενων φερόμενων τρίτων - παραβατών, οι οποίοι κατά τις
ως άνω ώρες απαγορεύεται και δεν νομιμοποιούνται να παρευρίσκονται στον χώρο
των σχολείων.

-     Τα δεδομένα εικόνας που θα συλλέγονται όταν θα αρχίσει η λειτουργία των

συστημάτων βιντεοεπιτήρησης θα διαγράφονται αυτομάτως την επομένη ημέρα. Τα δεδομένα αυτά δεν θα διαβιβάζονται σε τρίτους πλην του νομίμως και προσηκόντως εκτελούντος την επεξεργασία - εταιρείας φύλαξης για λογαριασμό του Δήμου Παλλήνης, με εξαίρεση την περίπτωση που αρμόδιες δικαστικές, εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές ζητήσουν νομίμως τα δεδομένα αυτά στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων τους, ενώ επίσης επιτρέπεται η διαβίβαση στο πρόσωπο που απεικονίζεται στα τηρούμενα αρχεία ως θύμα ή δράστης αξιόποινης πράξης.

8

-     Ο Δήμος Παλλήνης σε όλα τα δημοτικά του σχολεία έχει ήδη τοποθετήσει υψηλές

περιφράξεις με κιγκλιδώματα τύπου Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (Ο.Σ.Κ.), ράβδους
και κλειδαριές ασφαλείας, έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί συστήματα συναγερμού,
ενώ έχει μεριμνήσει για την ύπαρξη επαρκούς φωταγώγησης στους χώρους των

σχολείων κατά τις νυχτερινές ώρες. Παρόλα ταύτα, τα ως άνω δημοτικά σχολεία
παραμένουν στόχοι κλοπών, δολιοφθορών, ζημιών και βανδαλισμών από άγνωστους
δράστες, καθώς και άλλων παραβατικών ενεργειών και μη νόμιμων πράξεων, όπως

αυτές επιβεβαιώνονται τόσο από σχετικές επιστολές των αρμόδιων Σχολικών
Επιτροπών, όσο και από μαρτυρίες εκπαιδευτικών, διευθυντών, γονέων και κηδεμόνων.
Ο Δήμος Παλλήνης προσκομίζει τα εξής έγγραφα: α) μήνυμα ηλεκτρονικού

ταχυδρομείου που απέστειλε στο Δήμο ο Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής του 1^ου
Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης, στο οποίο έχουν καταγραφεί και παρατηρηθεί μη
νόμιμες ενέργειες και παραβιάσεις, β) έγγραφο του Διευθυντή του 5^ου Δημοτικού

Σχολείου Παλλήνης που κατατέθηκε στο Δήμο, στο οποίο περιγράφονται οι
καταγραφείσες φθορές, γ) το με αριθμ. πρωτ. 41/8-2-2021 έγγραφο της Διευθύντριας
του 6^ου Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης, στο οποίο αναγράφεται ότι προσήλθαν στο ως

άνω σχολείο αστυνομικοί της ομάδας ΔΙΑΣ κατόπιν ειδοποίησης για να καταγράψουν
απόπειρα κλοπής του σχολείου την Τρίτη 2-2-2021 μετά το πέρας της λειτουργίας του,

δ) σχετικά δημοσιευθέντα δημοσιογραφικά άρθρα ετών 2016 και 2021, στα οποία
καταγράφονται τα ως άνω περιστατικά και περιλαμβάνονται εικόνες από τους
καταγραφέντες βανδαλισμούς στο εσωτερικό και εξωτερικό χώρο των δημοτικών

σχολείων και γυμνασίων και ε) συνολικά δεκαέξι (16) φωτογραφίες, οι οποίες είναι
διαθέσιμες στην ηλεκτρονική διεύθυνση htp://www.pallini.gr/posts/1992 και στις
οποίες απεικονίζονται το σύνολο των ανωτέρω περιγραφομένων βανδαλισμών,

κλοπών, καταστροφών από άγνωστους δράστες στα δημοτικά σχολεία.

-     Από τα ως άνω πραγματικά περιστατικά και αντικειμενικά δεδομένα αποδεικνύεται αφ’

ενός η πραγματική ύπαρξη κινδύνου τόσο για την υγεία και την σωματική ακεραιότητα
των μαθητών και των εκπαιδευτικών φορέων όσο και για την προστασία της δημοτικής
περιουσίας, αφ’ ετέρου ότι τα ήδη ληφθέντα και ηπιότερα μέχρι σήμερα μέτρα που
έχει λάβει ο Δήμος Παλλήνης παρίστανται ανεπαρκή και ακατάλληλα για την
εξυπηρέτηση των ανωτέρω σκοπών και για το λόγο αυτό η εγκατάσταση συστήματος
βιντεοεπιτήρησης κατά τις ώρες μη λειτουργίας των σχολικών μονάδων πληροί τις
αρχές της καταλληλόλητας, προσφορότητας και αναγκαιότητας λαμβανομένων
ιδιαιτέρως υπόψη της συχνότητας και της σοβαρότητας των προαναφερθεισών

9

παραβιάσεων, δολιοφθορών και λοιπών μη νόμιμων ενεργειών στις εγκαταστάσεις των
σχολείων και της στάθμισης του υψηλού κόστους συντήρησης και αποκατάστασης
αυτών.

4.4 Σύμφωνα με τη νεότερη και ειδικότερη διάταξη του άρθρου                                                                                                                 204 παρ.                                                                                                                 8 του
Ν.4610/2019, για την τοποθέτηση του συστήματος βιντεοεπιτήρησης στον περιμετρικό
εξωτερικό χώρο των εγκαταστάσεων των σχολικών μονάδων, δεν απαιτείται να ληφθεί
υπόψη προγενέστερη σύμφωνη γνώμη των εκπροσώπων του διδακτικού προσωπικού, του
συλλόγου γονέων και των μαθητικών συλλόγων (πρβλ. ad hoc παρ. 5 άρθρο 18 Οδηγίας
1/2011 Αρχής), διότι το σύστημα βιντεοεπιτήρησης δεν έχει τοποθετηθεί στους
εσωτερικούς χώρους των εγκαταστάσεων της σχολικής μονάδας και δεν θα λειτουργεί κατά
τις ώρες που παρευρίσκονται σε αυτό οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί φορείς αλλά και ούτε
και στο πλαίσιο οποιασδήποτε άλλης εκπαιδευτικής ή/και εξωσχολικής δραστηριότητας. Τα
ως άνω επιρρωνύονται από την υπ’ αριθμ. 21/2019 απόφαση της Αρχής σύμφωνα με την
οποία η παράγραφος 5 του άρθρου 18 της Οδηγίας 1/2011 έχει καταστεί ανενεργή και κενή
περιεχομένου, δοθέντος ότι δεν υπάρχει πλέον περιθώριο εφαρμογής της στην πράξη.

4.5 Ως προς τη διενέργεια μελέτης εκτίμησης αντικτύπου σχετικά με την   προστασία
δεδομένων, ο Δήμος Παλλήνης αναφέρει ότι, λαμβανομένων ιδιαιτέρως υπόψη των
κριτηρίων του σχετικού καταλόγου της Αρχής καθώς και των ωρών λειτουργίας του
συστήματος βιντεοεπιτήρησης αποκλειστικά κατά τις νυχτερινές και βραδινές ώρες
(22.30μ.μ. έως 07.00π.μ), οπότε ο χώρος του σχολείου δε συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά
ενός δημόσιου χώρου ελεύθερα προσβάσιμου (απόφαση 77/2009 ΑΠΔΠΧ), των σκοπών
προστασίας της υγείας και της σωματικής ακεραιότητας των μαθητών και των
εκπαιδευτικών φορέων όσο και της προστασίας της δημοτικής περιουσίας, του είδους των
δεδομένων, ήτοι των δεδομένων εικόνας των φερόμενων και ενδεχόμενων παραβατών-
τρίτων, καθώς και των τεχνικών χαρακτηριστικών του συστήματος, εκτιμάται ότι δεν
υφίσταται υποχρέωση διενέργειας μελέτης εκτίμησης αντικτύπου διότι δεν πληρούνται τα
τιθέμενα σχετικά κριτήρια μήτε υφίσταται υψηλός κίνδυνος για τα δικαιώματα και τις
ελευθερίες των φυσικών προσώπων.

4.6 Ο Δήμος Παλλήνης παρέχει πληροφόρηση σε δύο επίπεδα -ειδικά ως προς το 1^ο
Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης στο οποίο οι κάμερες έχουν εγκατασταθεί αλλά δεν
λειτουργούν. Έχει τοποθετήσει δύο (2) προειδοποιητικές πινακίδες σήμανσης με εικονίδια
σε κατάλληλες διαστάσεις ανάλογες με τον χώρο του σχολείου, παρέχοντας σε πρώτο
επίπεδο τις απαιτούμενες υποχρεωτικές πληροφορίες, ήτοι την πλήρη ταυτότητα του
Υπεύθυνου Επεξεργασίας (εν προκειμένω του Δήμου Παλλήνης), τον σκοπό της

10

επεξεργασίας και τη νόμιμη βάση (φύλαξη, προστασία και ασφάλεια της περιουσίας του
σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3463/2006, καθώς και την προστασία προσώπων και
αγαθών), τα στοιχεία του ορισθέντος Υπεύθυνου Προστασίας Δεδομένων (εν προκειμένω η
διεύθυνση ηλεκτρονικής επικοινωνίας Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.">dpo@pallini.gr) και τον τρόπο με τον οποίο το
υποκείμενο των δεδομένων μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματά του τα οποία απορρέουν
από τη νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, προσδιορίζοντας ποια
δικαιώματα εφαρμόζονται, καθώς και το χρονικό διάστημα κατά το οποίο λειτουργεί το
σύστημα βιντεοεπιτήρησης ενώ υπάρχει ρητή μνεία για τις πληροφορίες δεύτερου
επιπέδου   με   παραπομπή   σε   ψηφιακή   παραπομπή -διεύθυνση   ιστοσελίδας
htps://www.pallini.gr/pages/privacy.

Η Αρχή με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/1380/07-06-2021 έγγραφό της διαβίβασε στο
Δήμο Παλλήνης την ανωτέρω υπό στοιχείο 4 σχετική αναφορά και τον κάλεσε να εκθέσει
τις απόψεις του επί των καταγγελλομένων που αφορούν παραβιάσεις της νομοθεσίας περί
προστασίας προσωπικών δεδομένων και επιπλέον να τεκμηριώσει ότι η εκτελούσα την
επεξεργασία εταιρεία «STARGUARD ΕΠΕ» πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 28
παράγραφος 1 ΓΚΠΔ και η σχετική σύμβαση τις προϋποθέσεις της παραγράφου 3 του ιδίου
άρθρου, να προσκομίσει την πλήρη σύμβαση ανάθεσης της επεξεργασίας προσωπικών
δεδομένων στην ως άνω εταιρεία συμπεριλαμβανομένων τυχόν παραρτημάτων, και να
ενημερώσει την Αρχή αν έχει συμβληθεί και με άλλες εκτελούσες την επεξεργασία
εταιρείες.

Ο Δήμος Παλλήνης, με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/3865/11-06-2021 έγγραφό του (δεύτερη απάντηση), απάντησε στην Αρχή τα εξής σε σχέση με την ανωτέρω υπό στοιχείο 4 σχετική αναφορά, συνοπτικώς αναφερόμενα:

 Αναρμοδιότητα της Αρχής ως προς τις περιλαμβανόμενες αιτιάσεις

Η Αρχή είναι καθ’ ύλην αναρμόδια, με βάση τα άρθρα 51, 57 και 58 του ΓΚΠΔ καθώς και τα
άρθρα 13 και 15 του ν.4624/2021, να εξετάσει το μεγαλύτερο μέρος των αναφερομένων
στην ανωτέρω υπό στοιχείο 4 σχετική αναφορά όπως την καταγγελία της υπ’ αριθμ.
17462/26.06.2020 Σύμβασης του Δήμου Παλλήνης με την ανάδοχο εταιρεία και να κρίνει τα
εξής: α) το έγκυρο ή όχι ή το νόμιμο ή όχι του τρόπου σύναψης ή/και του τρόπου
τροποποίησης ή/και της παράτασης της συμβατικής διάρκειας της εν λόγω σύμβασης με
βάση τον ν.4412/2016, όπως ισχύει, β) αν προέκυψαν ή όχι νομικές πλημμέλειες ως προς
τις προδιαγραφές και τη διαδικασία διενέργειας του σχετικού δημόσιου διαγωνισμού, γ) αν
παραβιάζονται ή όχι οι διατάξεις του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, και μάλιστα σε καταφατική

11

περίπτωση να αποδώσει και τις ανάλογες ευθύνες, δ) αν υφίστανται ή/όχι νομικές ή
πραγματικές πλημμέλειες ή/και ελαττώματα κατά την εκτέλεση της ήδη συναφθείσας
σύμβασης ή στις σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, ως προς την παράδοση των
απαραίτητων υλικών, ως προς την προμήθεια και εγκατάσταση του υλικού και του
εξοπλισμού του συνόλου ή μέρους της σύμβασης, ε) το νόμιμο ή όχι των αποφάσεων
(657/29.12.2020 και 124/06.04.2021) της οικονομικής επιτροπής του Δήμου Παλλήνης.

 Ο Δήμος Παλλήνης προβάλει κατ’ ουσίαν τους ίδιους ισχυρισμούς με τα ανωτέρω 1 και

3 σημεία του ιστορικού της παρούσας απόφασης και επί των επιπλέον ζητουμένων στοιχείων αναφέρει τα εξής:

-     Η μοναδική εκτελούσα την επεξεργασία εταιρεία σε σχέση με τις προσφερόμενες

υπηρεσίες φύλαξης και την ως άνω αναφερόμενη σύμβαση, στις εγκαταστάσεις της

οποίας       αποκλειστικά      βρίσκονται       και        λειτουργούν       οι        οθόνες

παρακολούθησης/προβολής, είναι η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΣΤΑΡΓΚΑΡΝΤ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ», με τον διακριτικό τίτλο «STARGUARD ΕΠΕ», που εδρεύει στη Μεταμόρφωση Αττικής, επί της οδού Αναγεννήσεως, αριθμ. 50, με ΑΦΜ 998095122, Δ.Ο.Υ. Ν. Ιωνίας, νομίμως εκπροσωπούμενη από τον διαχειριστή της. Η εταιρεία αυτή σύμφωνα με την Πολιτική Ασφαλείας της την οποία εφαρμόζει και την από 26/06/2020 Σύμβαση Επεξεργασίας Δεδομένων, έχει δεσμευθεί απέναντι στο Δήμο Παλλήνης για την πληρέστερη δυνατή διασφάλιση της ασφάλειας των πληροφοριακών συστημάτων και δικτύων.

-     Ο Δήμος Παλλήνης έχει συμμορφωθεί πλήρως προς τις υποχρεώσεις του, ως

υπεύθυνος επεξεργασίας, που απορρέουν από τον ΓΚΠΔ και το ν.4624/2019 και
εφαρμόζει οργανωτικά και τεχνικά μέτρα ασφάλειας όπως α) εκπαίδευση και
ευαισθητοποίηση του προσωπικού ως προς τον ΓΚΠΔ, β) πολιτική προστασίας
δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, πολιτική βιντεοεπιτήρησης, πολιτική cookies,
όρους χρήσης ιστοσελίδας, τα οποία είναι αναρτημένα στην επίσημη ιστοσελίδα του
Δήμου και διαθέσιμα σε έντυπη μορφή στο Δήμο, γ) πολιτική backup, δ) πολιτική
καθαρού γραφείου, ε) υπογραφή συμβάσεων εχεμύθειας με τους προμηθευτές, ε)
καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων πληροφορικής σε μητρώα, στ) αποτίμηση
αδυναμιών, κινδύνων και σχέδιο αντιμετώπισης κινδύνων, ζ) πολιτική σχεδιασμού και
χρήσης μέτρων κρυπτογράφησης, η) κεντρικά ελεγχόμενο σύστημα προστασίας από
επιβλαβές λογισμικό, θ) αρχεία καταγραφής γεγονότων.

12

-     Η ως άνω εκτελούσα την επεξεργασία εταιρεία συμμορφώνεται πλήρως με τον ΓΚΠΔ

και τον ειδικότερο ν.4624/2019 και διαθέτει οργανωτικά μέτρα ασφάλειας (όπως
έλεγχο πρόσβασης, δέσμευση εμπιστευτικότητας εργαζομένων, αυτοματοποιημένα
συστήματα καταγραφής της κίνησης στο δίκτυο κλπ.) καθώς και τεχνικά μέτρα
ηλεκτρονικής και φυσικής ασφάλειας (όπως προστασία από κακόβουλο λογισμικό,
απομακρυσμένη πρόσβαση μέσω VPN πρωτοκόλλου με AES-256 κρυπτογράφηση,
firewall κλπ.). Επιπλέον διαθέτει τις εξής πιστοποιήσεις: α) το ISO/IEC 27001:2013 το
οποίο αφορά το Σύστημα Διαχείρισης της Ασφάλειας Πληροφοριών με πεδίο
εφαρμογής την παροχή ασφάλειας στη λειτουργία και διαχείριση κέντρου λήψεως
σημάτων εντός εγκατάστασης οργανισμού, β) Το ISO 37001:2016 το οποίο αφορά στο
σύστημα διαχείρισης για την καταπολέμηση της διαφθοράς με πεδίο εφαρμογής στην
παροχή υπηρεσιών φύλαξης, γ) Το ISO 22301:2012 το οποίο αφορά στο σύστημα
διαχείρισης επιχειρησιακής συνέχειας με πεδίο εφαρμογής στις υπηρεσίες ασφάλειας
και της λειτουργίας και διαχείρισης κέντρου λήψεως σημάτων εντός εγκατάστασης
οργανισμού, δ) Το ISO 18788:2015 το οποίο αφορά στο σύστημα διαχείρισης ιδιωτικών
υπηρεσιών ασφάλειας με πεδίο εφαρμογής στις υπηρεσίες ασφάλειας, στη λειτουργία
και διαχείριση κέντρου λήψεως σημάτων εντός εγκατάστασης οργανισμού, ε) Το ISO
39001:2012 το οποίο αφορά στο σύστημα διαχείρισης οδικής ασφάλειας με πεδίο
εφαρμογής την παροχή υπηρεσιών ασφάλειας με αυτοκίνητα περιπολίας (Patrol), στη
διαχείριση στόλου (Patrol) μέσω κέντρου λήψεως σημάτων, στ) Το ISO 26000:2010 το
οποίο αφορά στο σύστημα διαχείρισης κοινωνικής ευθύνης με πεδίο εφαρμογής τις
υπηρεσίες ασφάλειας και στη λειτουργία και διαχείριση κέντρου λήψεως σημάτων
εντός εγκατάστασης οργανισμού, ζ) Το ISO 9001:2015 το οποίο αφορά στο σύστημα
διαχείρισης ποιότητας με πεδίο εφαρμογής τις υπηρεσίες ασφαλείας στη λειτουργία
και διαχείριση κέντρου λήψεως σημάτων εντός εγκατάστασης οργανισμού και η) Το ISO
14001:2015 το οποίο αφορά στο σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης με πεδίο
εφαρμογής στην παροχή υπηρεσιών ασφαλείας.

Κατόπιν των προαναφερόμενων, η Αρχή με τις υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞΕ/1539/17-06-
2021,   Γ/ΕΞΕ/1538/17-06-2021,   Γ/ΕΞΕ/1542/17-06-2021,   Γ/ΕΞΕ/1541/17-06-2021   και
Γ/ΕΞΕ/1540/17-06-2021 κλήσεις κάλεσε αντίστοιχα α) τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων
του 3^ου Δημοτικού Σχολείου Γέρακα «Η Πρωτοπορία», β) την Ένωση Συλλόγων Γονέων και
Κηδεμόνων Δημοσίων Σχολείων Δήμου Παλλήνης, γ) τον Σύλλογο Εκπαιδευτικών
Πρωτοβάθμιας   Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος   Δελμούζος»   και   τους   εκπαιδευτικούς
…………………,………………………,…………………………,……………………………,..

13

δ) τον Δημοτικό Σύμβουλο του Δήμου Παλλήνης ………………………..και ε) τον Δήμο Παλλήνης, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, να παραστούν στη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Αρχής την Τρίτη 29 Ιουνίου 2021 και ώρα 9:30 π.μ., μέσω τηλεδιάσκεψης, προκειμένου να συζητηθεί η υπό κρίση υπόθεση. Στη συνεδρίαση αυτή παρέστησαν:

-     εκ μέρους του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 3^ου Δημοτικού Σχολείου Γέρακα «Η

Πρωτοπορία», η Πρόεδρος του Συλλόγου,

-     εκ μέρους της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δημοσίων Σχολείων Δήμου

Παλλήνης, η Πρόεδρος της Ένωσης, ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης, και, εκπρόσωπος της Ένωσης,

-     εκ μέρους του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος

Δελμούζος» και των τεσσάρων εκπαιδευτικών, ο Πρόεδρος του Συλλόγου και εκπαιδευτικός του 1^ου Δημοτικού Παλλήνης, ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Συλλόγου Γεώργιος Δαλάκος με ΑΜΔΣΑ 32491 και τέσσερις εκπαιδευτικοί του 1^ου Δημοτικού Παλλήνης και μέλη του Συλλόγου.

-     οι Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Παλλήνης ……………..και ………………………

-     εκ μέρους του Δήμου Παλλήνης, ο Δήμαρχος Παλλήνης,   ο

Γενικός Γραμματέας Δήμου Παλλήνης, η πληρεξούσια δικηγόρος του Δήμου Παλλήνης με ΑΜΔΣΑ 10676, ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Δήμου Παλλήνης με ΑΜΔΣΑ 37316 και ο Υπεύθυνος Ασφαλείας - Τεχνικού Τμήματος της εκτελούσας την επεξεργασία εταιρείας «STARGUARD ΕΠΕ».

Κατά την ως άνω συνεδρίαση, δόθηκε προθεσμία και υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα τα
εξής υπομνήματα: α) του ……………….με αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/4594/12-07-2021, β)
του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» και
των τεσσάρων εκπαιδευτικών, με αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/4641/13-07-2021, γ) της Ένωσης
Γονέων, με αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/4651/13-07-2021, Γ/ΕΙΣ/4652/13-07-2021, Γ/ΕΙΣ/4654/13-07-
2021, Γ/ΕΙΣ/4656/13-07-2021 και δ) του Δήμου Παλλήνης με αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/4711/15-

07-2021,     Γ/ΕΙΣ/4710/15-07-2021,    Γ/ΕΙΣ/4707/15-07-2021,    Γ/ΕΙΣ/4705/15-07-2021,

Γ/ΕΙΣ/4703/15-07-2021. Το υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/4926/23-07-2021 υπόμνημα του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 3^ου Δημοτικού Σχολείου Γέρακα «Η Πρωτοπορία» υποβλήθηκε εκπρόθεσμα και δεν λήφθηκε υπόψη.

14

Στο υπόμνημα του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος
Δελμούζος» και των τεσσάρων εκπαιδευτικών αναφέρονται, εν συντομία, τα παρακάτω:

 Ο Δήμος Παλλήνης, σύμφωνα με τις προσκομισθείσες φωτογραφίες των εισόδων του
      1^ου Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης, δεν έχει εξαντλήσει τα ηπιότερα και πρόσφορα
      μέτρα για τη διαφύλαξη των εγκαταστάσεων τουλάχιστον της εν λόγω σχολικής
      μονάδας. Και τούτο διότι έχει τοποθετήσει υψηλή περίφραξη από προστατευτικό
      plexiglass μόνο σε μια εκ των τριών εισόδων του σχολείου και είναι αδύνατον να
      εισέλθει κάποιος υπερπηδώντας αυτήν. Στις άλλες δύο εισόδους το υψηλό
      προστατευτικό plexiglass σταματά πριν από αυτές και ακολουθεί η μεταλλική θύρα
      εισόδου με χαμηλή μεταλλική περίφραξη, με αποτέλεσμα να μπορεί να εισέλθει από
      τις θύρες αυτές ο οποιοσδήποτε εντός του σχολικού συγκροτήματος εκμεταλλευόμενος
      το «σκαλοπάτι» που δημιουργούν τα τσιμεντένια χαμηλά τοιχία και οι κολώνες δίπλα
      στις εν λόγω θύρες.

 Στην περιφέρεια του Δήμου Παλλήνης καθημερινά, μεταξύ 4μ.μ. και 10μ.μ., τα σχολεία
      φιλοξενούν πλήθος αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων που διοργανώνονται
      με ευθύνη της δημοτικής Αρχής. Κατά τις ώρες φιλοξενίας των εν λόγω δραστηριοτήτων
      τα σχολεία είναι ανοικτά για την προσέλευση και αποχώρηση των συμμετεχόντων
      δημοτών χωρίς κανέναν έλεγχο των εισερχομένων και καμία φύλαξη για την επιτήρηση
      των αύλειων χώρων των σχολείων. Η τοποθέτηση καμερών είναι στη συγκεκριμένη
      περίπτωση μέσο απρόσφορο για τη διασφάλιση των σχολικών εγκαταστάσεων αφού οι
      σχολικές μονάδες παραμένουν ανοικτές και αφύλακτες στον οποιονδήποτε σε ώρες
      που το σύστημα βιντεοεπιτήρησης είναι ανενεργό. Το πραγματικό πρόσφορο μέτρο
      διαφύλαξης των σχολικών εγκαταστάσεων είναι η πρόσληψη σχολικών φυλάκων. Για
      την διατήρηση της μισθολογικής δαπάνης σε ιδιαιτέρως λογικά πλαίσια θα αρκούσε η
      τοποθέτηση σχολικών φυλάκων μόνο στα έξι (6) σχολεία που τάχα εμφάνιζαν το
      μεγαλύτερο πρόβλημα και για τα οποία έχει ληφθεί απόφαση εγκατάστασης
      συστήματος βιντεοεπιτήρησης.

 Ο Δήμος Παλλήνης επικαλείται στις σελίδες 13 και 14 του από 9/6/2021 υπομνήματός
      του ενώπιον της Αρχής μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (σχετ. 1α), σύμφωνα με το
      οποίο έχουν παρατηρηθεί στην εν λόγω σχολική μονάδα,   μεταξύ άλλων,
      «χρησιμοποιημένες πεταμένες σύριγγες, βελόνες και άλλα αντικείμενα χρήσης
      ναρκωτικών ουσιών» και «κλοπές των κεντρικών μονάδων των κλιματιστικών».
      Πουθενά στο έγγραφο αυτό ή σε κάποιο άλλο από τα έγγραφα που προσκόμισε με το
      ανωτέρω υπόμνημά του δεν αναφέρεται η εύρεση υλικών χρήσης ναρκωτικών ουσιών

15

ή η κλοπή κλιματιστικών μονάδων. Δεν γίνεται κανένας χρονικός προσδιορισμός των
αναφερομένων περιστατικών στα επικαλούμενα έγγραφα. Ενδεικτικά, όσον αφορά τις
αναφερόμενες φθορές των κλιματιστικών μονάδων στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης

που ενδεχομένως να συνέβησαν κατά το παρελθόν, τα τελευταία χρόνια δεν υφίσταται
θέμα, αφού ο Δήμος, σύμφωνα με την προσκομισθείσα φωτογραφία, εν τέλει
μερίμνησε και τοποθέτησε μεταλλικούς κλωβούς εντός των οποίων τοποθέτησε τις

εξωτερικές μονάδες των κλιματιστικών και έκτοτε ουδεμία φθορά έχει παρατηρηθεί.

 Καμία προεργασία δεν έγινε για την αναγκαιότητα της εγκατάστασης του
      συγκεκριμένου συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις συγκεκριμένες έξι (6) σχολικές
      μονάδες του Δήμου Παλλήνης. Τούτο διότι δεν υπάρχει συστηματική καταγραφή των
      φθορών ή άλλων έκνομων ενεργειών στις εγκαταστάσεις έκαστης σχολικής μονάδας
      του Δήμου πριν και μετά τα ηπιότερα μέτρα που διατείνεται ότι έλαβε η δημοτική
      Αρχή, ούτως ώστε να προκύπτει η αναγκαιότητα της τοποθέτησης συστήματος
      βιντεοεπιτήρησης στις συγκεκριμένες σχολικές μονάδες. Από κανένα επίσημο έγγραφο
      (λ.χ. μηνυτήρια αναφορά σε αστυνομική Αρχή, απόσπασμα από το Ημερολόγιο Σχολική
      Ζωής, πρωτοκολλημένη αναφορά Διευθυντού σχολικής μονάδας) δεν προκύπτει η
      τέλεση συγκεκριμένων έκνομων ενεργειών εντός των σχολικών μονάδων του Δήμου και
      πολύ περισσότερο εντός των συγκεκριμένων έξι (6) σχολικών μονάδων που είτε ήδη
      εγκαταστάθηκε (1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης) είτε σχεδιάζεται η εγκατάσταση
      συστήματος βιντεοεπιτήρησης (τα υπόλοιπα). Αντιθέτως, τα παρουσιαζόμενα στοιχεία
      είναι φωτογραφίες χωρίς επισήμανση και χρονολογία του τόπου λήψης τους,
      ανυπόγραφα έγγραφα ή αλληλογραφία μεταγενέστερη του χρόνου λήψης της
      απόφασης   της   δημοτικής   Αρχής   για   την   εγκατάσταση   του   συστήματος
      βιντεοεπιτήρησης στις εν λόγω σχολικές μονάδες. Ειδικότερα, από κανένα επίσημο
      έγγραφο δεν δικαιολογείται η αναγκαιότητα εγκατάστασης του συστήματος
      βιντεοεπιτήρησης στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης.

 Η δημοτική Αρχή κατά τον σχεδιασμό εγκατάστασης του συστήματος αγνόησε
      παντελώς τις αρχές της εν στενή εννοία αναλογικότητας. Δεν έλαβε, δηλαδή, υπόψη την
      έκταση έκαστης σχολικής μονάδας για τον καθορισμό του αριθμού των καμερών τις
      οποίες πρόκειται να τοποθετήσει ή έχει ήδη τοποθετήσει. Ενδεικτικώς, σύμφωνα με τα
      όσα προκύπτουν από τις σελίδες 8 και 10 του 9/6/2021 υπομνήματος του Δήμου
      Παλλήνης στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Γέρακα, εκτάσεως 6.342 τ.μ. θα τοποθετηθούν 12
      κάμερες, ακριβώς οι ίδιες που τοποθετήθηκαν στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης

16

υποδιπλάσιας έκτασης (2.892 τ.μ.) και λιγότερες σε σχέση με τις 16 που πρόκειται να
τοποθετηθούν στο 5ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης, το οποίο έχει υποτριπλάσια έκταση.

Στο υπόμνημα της Ένωσης Γονέων του Δήμου Παλλήνης αναφέρονται, εν συντομία, τα παρακάτω:

 Η Ενωση Γονέων του Δήμου Παλλήνης, ως αντιπροσωπευτικό όργανο, εκπροσωπεί
      νόμιμα το σύνολο των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων του Δήμου Παλλήνης, ενώ το
      άμεσο έννομο συμφέρον της εν προκειμένω είναι αυταπόδεικτο, καθώς η απόφαση και
      μόνο της τοποθέτησης καμερών σε σχολεία που βρίσκονται στα όρια της τοπικής της
      αρμοδιότητας, αφορά άμεσα την σχολική κοινότητα και δη τους ανήλικους μαθητές. Η
      Ένωση Γονέων έχει συσταθεί νόμιμα σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα για
      τα σωματεία ενώ όλα τα μέλη της είναι γονείς ανήλικων μαθητών που ασκούν την
      γονική τους μέριμνα, επομένως ορθώς απευθύνθηκε στην Αρχή αφού νομιμοποιείται
      ενεργητικώς και ως εκ τούτου έχει έννομο συμφέρον. Μεταξύ άλλων, οι οργανώσεις
      γονέων και εκπαιδευτικών αποτελούν εσωσχολικούς φορείς και σύμφωνα με την
      Δ4/1171/19-12-1984 εγκύκλιο του ΥΠΕΠΘ «είναι αυτονόητο ότι οι σχολικοί χώροι
      πρέπει να είναι διαθέσιμοι στους φορείς αυτούς ώστε να ασκούν με άνεση το έργο τους
      δηλαδή είναι δυνατό να παραχωρούνται για συνελεύσεις και συνεδριάσεις συλλόγων
      γονέων και κηδεμόνων, ΕΛΜΕ, ΕΛΓΕ στους τοπικούς συλλόγους δασκάλων και
      νηπιαγωγών, στις σχολικές εφορείες καθώς και στις μαθητικές κοινότητες».
 Η Ενωση Γονέων, από την πρώτη στιγμή που ενημερώθηκε για την απόφαση της
      Δημοτικής αρχής (23/1/2021), τέθηκε ομόφωνα ενάντια της και ενημέρωσε άμεσα τους
      συλλόγους γονέων με σχετική ανακοίνωση - Δελτίο Τύπου. Στις 29/1/2021
      γνωστοποίησε τη θέση της αυτή στην Αντιδήμαρχο Παιδείας, τον Πρόεδρο της
      Πρωτοβάθμιας Σχολικής Επιτροπής, τους επικεφαλής των παρατάξεων καθώς και τις
      τοπικές εφημερίδες. Μολαταύτα, η Δημοτική Αρχή χωρίς προηγούμενη διαβούλευση
      με τα θεσμοθετημένα από την Πολιτεία όργανα της εκπαιδευτικής κοινότητας δηλαδή
      τη Δημοτική Επιτροπή Παιδείας, τα Σχολικά Συμβούλια και τους τοπικούς συλλόγους
      διδασκόντων και γονέων και χωρίς να τηρήσει τις νόμιμες προϋποθέσεις, όπως αυτές
      ορίζονται από τον ΓΚΠΔ, αποφάσισε να προχωρήσει τελικά στην εγκατάσταση
      συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε έξι (6) σχολικές μονάδες του Δήμου. Η απόφαση της
      εγκατάστασης καμερών στα σχολεία της πρωτοβάθμιας, εξ όσων έμαθε η Ένωση
      Γονέων εκ των υστέρων, δεν προέκυψε από κάποια εισήγηση της Πρωτοβάθμιας
      Σχολικής Επιτροπής, ούτε από το Δημοτικό Συμβούλιο, όπως αναφέρει ο Δήμος στο

17

υπόμνημά του, αλλά υπήρξε απλώς αντικείμενο συζήτησης στην Οικονομική Υπηρεσία του Δήμου αρκετά μεταγενέστερα, στις 30/3/2021.

 Ο Δήμος Παλλήνης δεν έλαβε υπόψη τη γνώμη των εκπροσώπων του διδακτικού
      προσωπικού, των συλλόγων γονέων και των μαθητικών συλλόγων κατά τα
      προβλεπόμενα στο άρθρο 18 παρ. 5 της Οδηγίας 1/2011. Στα Σχολικά Συμβούλια και
      στους συλλόγους διδασκόντων και γονέων συζητήθηκαν μετά από τις αντιδράσεις των
      γονέων μεταγενέστερα και αυτό ως ειλημμένες αποφάσεις. Είναι ενδεικτική επίσης, η
      στάση αρκετών συλλόγων: Το ΔΣ του συλλόγου του 3^ου Δημοτικού Παλλήνης έβγαλε
      ανακοίνωση-καταγγελία για την τοποθέτηση των καμερών. Το ΔΣ του συλλόγου του 3^ου
      Δημοτικού Σχολείου Γέρακα προχώρησε σε αναφορά προς την Αρχή (αριθμ. πρωτ.
      Αρχής Γ/ΕΙΣ/1109/15.02.2021). Στον Σύλλογο του 5^ου Δημοτικού Παλλήνης εν μέσω
      καραντίνας έγινε έκτακτη Γενική Συνέλευση με αποκλειστικό θέμα την τοποθέτηση
      καμερών, στην οποία ο Δήμαρχος κλήθηκε για να απαντήσει στα ερωτήματα των
      γονέων. Στα Σχολικά Συμβούλια του 5^ου Δημοτικού Παλλήνης δε, ουδέποτε τέθηκε θέμα
      βανδαλισμών πριν από την απόφαση του Δήμου για την τοποθέτηση καμερών στο
      σχολείο. Ακόμα, 52 μέλη του συλλόγου γονέων του 1^ου Δημοτικού Παλλήνης κατέθεσαν
      με υπογραφές αίτημα για συζήτηση του θέματος στο Δημοτικό Συμβούλιο, χωρίς να
      υιοθετούν όπως αβασίμως ισχυρίστηκε κατά τη συζήτηση η Δημοτική Αρχή τη στάση
      της Προέδρου που χωρίς να έχει την ουσιαστική συναίνεση των μελών του συλλόγου
      της, αλλά και του ΔΣ, απάντησε θετικά στην επιβολή του μέτρου της βιντεοεπιτήρησης.  Παρόλο που το μέτρο αυτό επιφέρει υψηλό κίνδυνο για τα δικαιώματα και τις
      ελευθερίες των παιδιών και όσων κινούνται και εργάζονται στους σχολικούς χώρους,
      δεν υπήρξε μελέτη εκτίμησης αντίκτυπου, γιατί κρίθηκε από τον Δήμο ότι δεν
      πληρούνται οι προϋποθέσεις για αυτό.

 Το συγκεκριμένο μέτρο δεν είναι αποτελεσματικό για τον επιδιωκόμενο σκοπό.
      Πεποίθηση της Ένωσης Γονέων είναι, ότι οι κάμερες δεν μπορούν να λύσουν το θέμα
      τυχόν βανδαλισμών ή της καταστροφής της σχολικής περιουσίας. Η καταγραφή
      υπόπτων κινήσεων μπορεί να αποτρέψει περιστασιακά συμβάντα (τα πιο ελαφρά), όχι
      όμως στοχευμένες ενέργειες (τις πιο σοβαρές), με δράστες που λαμβάνουν τις
      κατάλληλες προφυλάξεις. Επίσης, οι εν λόγω βανδαλισμοί μπορούν να τελεστούν
      οποιαδήποτε άλλη ώρα, μεταξύ τις 7:00μμ και 10:30μμ, όταν δεν λειτουργούν τα
      σχολεία, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες που βραδιάζει από τις 05:00μμ.
 Η Δημοτική Αρχή προχώρησε στη λήψη αυτού του μέτρου χωρίς προηγουμένως να έχει
      εξαντληθεί τα άλλα ηπιότερα και αποτελεσματικότερα μέτρα, όπως για παράδειγμα να

18

προχωρήσει στην πρόσληψη φυλάκων, νυχτοφυλάκων, με περιπολίες, εγκατάσταση
συναγερμών κτλ. Ειδικότερα, η Ένωση Γονέων κρίνει ότι η πρόσληψη σχολικών
φυλάκων και νυχτοφυλάκων, όπως προβλέπεται από το νόμο 1566/1985 άρθρο 19, θα
ήταν προσφορότερη και αποτελεσματικότερη, καθώς θα μπορούσαν να αξιολογήσουν
το περιστατικό και να δράσουν άμεσα αποτρέποντας το, καθώς θα υπάρχει φυσική
παρουσία συνεχώς. Τα παιδιά βρίσκουν καταφύγιο στο σχολικό προαύλιο τον ελεύθερο
χρόνο τους τα απογεύματα, τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες για να παίξουν
ποδόσφαιρο ή μπάσκετ, πηδώντας πάνω από τα κάγκελα με τον κίνδυνο να σπάσουν
κεφάλι, πόδι ή χέρι. Σε καμία περίπτωση δεν θέλει η Ένωση Γονέων να στιγματιστούν
ως επίδοξοι εγκληματίες, επειδή χοροπήδησαν στα παγκάκια ή γιατί έκαναν γκράφιτι
στον τοίχο, ούτε θέλει να στερηθούν τον χώρο, φοβούμενοι τον στιγματισμό, γιατί δεν
υπάρχουν ελεύθεροι χώροι άθλησης και ψυχαγωγίας στις γειτονιές της. Ένας φύλακας
που θα διατηρούσε με όλα τα αναγκαία μέτρα το σχολείο ανοιχτό, θα επέβλεπε τα
παιδιά, θα μεριμνούσε για την ασφάλειά τους και θα συνέβαλε αποφασιστικά στην
επίτευξη αισθήματος ασφάλειας για όλους μας.

Σε σχέση με τους ισχυρισμούς της Δημοτικής Αρχής ότι δε θα μπορούσαν να
προχωρήσουν στην πρόσληψη σχολικών φυλάκων και ότι ακόμα και αν συνέβαινε αυτό
θα ήταν πολύ δαπανηρό, η Ένωση Γονέων αναφέρει ότι άλλοι Δήμοι στη χώρα μας

έχουν εξασφαλίσει                                           - έστω και προσωρινά         - φύλαξη των σχολικών μονάδων,
αξιοποιώντας προγράμματα που δεν επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό τους και που
δεν εξέτασε ως εναλλακτική ο Δήμος Παλλήνης (ενδεικτικά γίνεται αναφορά σε αρχείο

excel που υπάρχει στην ιστοσελίδα του ΟΑΕΔ htps://www.oaed.gr/programma-
      koinophelous-charaktera-gia-36-500-atomon-se-demous-periphereies-kentra-
      koinonikes-pronoias-periphereion-kkpp-synapheis-phoreis-yperesies-yp με τον τίτλο
      «29-06-2020 Παράρτημα I Αριθμός διατιθέμενων θέσεων ανά Επιβλέπονται Φορέα,
      Υπηρεσία τοποθέτησης και ειδικότητα»). Η Ενωση Γονέων, αναφέρει ότι, σύμφωνα με
      το αρχείο αυτό   για το 2020 προσλήφθηκαν 52 ημερήσιοι φύλακες από τον Δήμο
      Αθηναίων, 51 από τον Δήμο Λαρισαίων, 41 από τον Δήμο Περιστερίου, 28 από τον Δήμο
      Καλλιθέας, 27 από τον Δήμο Πειραιώς κτλ., ενώ για το 2019, όπως προκύπτει από το
      σχετικό 17, προσλήφθηκαν 20 από το Δήμο Κερατσινίου - Δραπετσώνας, 17 από τον
      Δήμο Αγρινίου, 5 από τον Δήμο Πύργου, 8 από τον Δήμο Κοζάνης, 19 από τον Δήμο
      Θεσσαλονίκης κτλ. και ότι τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από ανάλογα ρεπορτάζ.  Ο οικονομικός αντίκτυπος ως επιχείρημα από την Δημοτική Αρχή, δεν μπορεί να κριθεί
      πειστικός στην προκειμένη περίπτωση, καθώς: α) τα προσωπικά δεδομένα των μικρών

19

μαθητών και η διαφύλαξη τους υπερτερούν του οικονομικού κόστους, β) ο Δήμος
Παλλήνης ποτέ δεν έκανε σοβαρή καταγραφή του κόστους των υλικών ζημιών από τους
βανδαλισμούς που επικαλείται, είτε ανά τρίμηνο είτε ανά έτος, ώστε να είναι γνωστή η
βλάβη της Δημόσιας Περιουσίας και κυρίως το μέγεθος αυτής, δεν ενημέρωσε την Αρχή
για τα κονδύλια που δαπάνησε για την αποκατάσταση των ζημιών και δεν προσκόμισε
ούτε επικαλέστηκε σοβαρή μελέτη αναφορικά με το κόστος των φυλάκων ετησίως
ακόμη κι αν αυτό δεν καλύπτονταν από κονδύλια ΕΣΠΑ, ή εναλλακτικών μορφών
προστασίας, σε σύγκριση με το επικείμενο κόστος τοποθέτησης, συντήρησης και
διατήρησης των καμερών, στο οποίο θα πρέπει να προστεθεί και η πρόσληψη και
εκπαίδευση εξειδικευμένου προσωπικού, για την επεξεργασία.

 Αντιθέτως, από τα στοιχεία που γνωστοποιήθηκαν στην Ένωση Γονέων, δεν προκύπτει
      από πουθενά η αναγκαιότητα λήψης αυτού του μέτρου. Οι καταγραφές των συμβάντων
      από τη σχολική επιτροπή δεν γίνονται με συστηματικό τρόπο για να στοιχειοθετήσουν
      την ανάγκη λήψης τέτοιων δραστικών μέτρων. Δεν υπάρχει ταύτιση και κοινή
      κατανόηση μεταξύ Δήμου, εκπαιδευτικών λειτουργών και γονέων στο τι ορίζεται ζημιά
      από βανδαλισμό, κακή χρήση, φθορά κτλ., ούτε γίνεται διαβάθμιση και αξιολόγηση της
      σοβαρότητας των περιστατικών. Τα σποραδικά περιστατικά που έχουν κοινοποιηθεί
      στην Ένωση Γονέων δεν την πληροφορούν για τη συχνότητά τους, ούτε για την
      οικονομική επίπτωση που επιφέρουν και δεν έχουν δηλωθεί ως θα όφειλαν στην
      αστυνομία πλην ενός. Είναι χαρακτηριστικό ότι α) τα περιστατικά στις φωτογραφίες
      που παρουσιάζονται στο υπόμνημα είναι σε βάθος 5ετιας, αφορούν σχολεία της
      πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και αναδεικνύουν φθορές και
      κακοτεχνίες που υπάρχουν στα σχολεία του Δήμου, β) τα έγγραφα των διευθυντών
      είναι όλα μεταγενέστερα της απόφασης του Δήμου και εκτός του 6^ου Δημοτικού
      Σχολείου Παλλήνης, είναι όλα non paper, δεν έχουν αποσταλεί επίσημα, φέροντας τη
      σφραγίδα και τον αριθμό πρωτοκόλλου του φορέα και είναι ανυπόγραφα, και γ)
      συμπεριλαμβάνονται στοιχεία στο υπόμνημα (όπως χρησιμοποιημένες πεταμένες
      σύριγγες, βελόνες και άλλα αντικείμενα χρήσης ναρκωτικών ουσιών) που δεν
      προκύπτουν από κάποιο έγγραφο, φωτογραφία ή οτιδήποτε άλλο.

 Η μελέτη της αρχικής σύμβασης έγινε πολύ πρόχειρα, με αποτέλεσμα στην πορεία να
      διαπιστωθεί ότι δεν υπήρχαν οι προϋποθέσεις σε 32 από τις 52 παιδικές χαρές για να
      εγκατασταθούν οι κάμερες, με αποτέλεσμα αντί να αναπροσαρμοστεί το τίμημα προς
      τα κάτω, να αποφασιστεί να μπει ο εξοπλισμός τους στα Δημοτικά Σχολεία
      (τροποποιητική σύμβαση).

20

 Το κριτήριο της επιλογής των έξι (6) σχολείων φαίνεται να είναι αποκλειστικά τυχαίο.
      Αν είχαν πράγματι κριθεί σοβαρά τα όποια περιστατικά συνέβησαν, θα περίμενε
      κανείς, τα 4 από τα 6 σχολεία που επιλέχθηκαν να είχαν συμπεριληφθεί στις περιπολίες
      με οχήματα που προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση, η οποία δεν περιλάμβανε την
      εγκατάσταση των καμερών στα σχολεία, και να είχε προβλεφθεί τα 3 από τα 6 να
      συνδεθούν με το κέντρο λήψης σημάτων, κάτι που δεν έγινε, όπως κακώς αναφέρεται
      στο υπόμνημα. Αντιθέτως η Ένωση Γονέων παρατηρεί ότι για το 5^ο Δημοτικό Σχολείο
      και το 6^ο Δημοτικό Σχολείο που δεν συμπεριλήφθηκαν με βάση τη σύμβαση σε κανένα
      από τα δύο ως άνω πιο ήπια μέτρα (περιπολίες με οχήματα και σύνδεση με το κέντρο
      λήψης σημάτων), σχεδιάστηκε, όπως φαίνεται και στην τροποποίηση της σύμβασης, να
      εγκατασταθούν 16 έναντι 12 καμερών όπως προβλεπόταν για τα υπόλοιπα σχολεία.
      Αν δε, ο αριθμός των καμερών ήταν ανάλογος της έκτασης σε τετραγωνικά μέτρα κάθε
      σχολείου, όπως δηλώνεται, δεν θα είχαν προβλεφθεί να εγκατασταθούν 16 κάμερες
      στο 5^ο Δημοτικό που έχει τα λιγότερα τετραγωνικά (1.935), ούτε θα υπήρχαν μόνο 2
      κλίμακες, ήτοι με 12 ή με 16 κάμερες, με δεδομένες τις μεγάλες διακυμάνσεις μεταξύ
      των τετραγωνικών των σχολείων, με βάση τα οποία στο 5^ο Δημοτικό θα αναλογούσαν 6
      κάμερες. Αξιοπερίεργο επίσης είναι γιατί η πραγματοποίηση περιπολιών με όχημα
      αφορούσε σχολεία μόνο της δημοτικής κοινότητας Γέρακα, ενώ το σύνολο σχεδόν των
      περιστατικών που περιλαμβάνει το υπόμνημα αφορούν σχολεία της Παλλήνης.
 Η ίδια επιπόλαιη και επιφανειακή διαχείριση επιδείχθηκε και κατά την εφαρμογή της
      σύμβασης. Ενώ ο Δήμαρχος Παλλήνης διαβεβαίωνε στα Δημοτικά Συμβούλια, στις
      Γενικές Συνελεύσεις και στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού ελέγχου τους Βουλευτές ότι
      οι κάμερες θα εγκατασταθούν περιμετρικά στις μάντρες μόνο, αυτές τοποθετήθηκαν
      εντός της αυλής και πάνω στο κυρίως κτίσμα του 1^ου Δημοτικού Παλλήνης, ελέγχοντας
      όλο το προαύλιο.

 Σοβαρά ερωτήματα προκύπτουν και ως προς την τήρηση και επεξεργασία των
      δεδομένων από την εταιρεία με την επωνυμία «ΣΤΑΡΓΚΑΡΝΤ» που έχει αναλάβει την
      εκτέλεση του παραπάνω έργου. Δηλαδή, δεν είναι σαφές ποιος, που και για πόσο
      χρονικό διάστημα θα αποθηκεύει τα δεδομένα των παιδιών. Υπάρχει μια μόνο
      βεβαίωση της εταιρείας σύμφωνα με την οποία το καταγραφικό στο οποίο
      αποθηκεύονται τα δεδομένα εικόνας θα βρίσκεται σε ασφαλισμένο (κλειδωμένο)
      μεταλλικό ερμάριο στο γραφείο του Διευθυντή της σχολικής μονάδας, ενώ φυσική
      πρόσβαση σε αυτό έχει μόνο το εξουσιοδοτημένο προσωπικό του Δήμου, χωρίς όμως
      να εξειδικεύεται ποιος θα έχει πραγματικά πρόσβαση σε αυτό (ποια υπηρεσία, με τι

21

αρμοδιότητες και εκπαίδευση). Είναι σαφές ότι ο Δήμος Παλλήνης δεν φρόντισε να
ενημερώσει ούτε την Ένωση Γονέων αλλά ούτε και την Αρχή, για το εάν οι Διευθυντές
των σχολείων, οι οποίοι είναι και οι μοναδικοί που έχουν αποφασιστική αρμοδιότητα

κατά την λειτουργία των σχολείων, είναι ενήμεροι και δέχονται να τοποθετηθούν στα
      ερμάρια και στο γραφείο τους τα καταγραφικά των καμερών, καθώς ο υπεύθυνος
      επεξεργασίας θα πρέπει να έχει την δυνατότητα συνεχούς πρόσβασης εκεί.
 Παράλληλα, στα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης δεν έχουν αξιολογηθεί τα
      συστήματα βιντεοεπιτήρησης, που λειτουργούν τα τελευταία χρόνια, ώστε να
      σταθμιστεί εκ νέου η αναγκαιότητα λειτουργίας τους, από τον υπεύθυνο επεξεργασίας,
      όπως προβλέπεται. Και εκεί, η εγκατάσταση των συστημάτων βιντεοεπιτήρησης
      πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των διακοπών του Πάσχα, χωρίς προηγούμενη
      ενημέρωση προς τον Σύλλογο Γονέων, τη μαθητική κοινότητα ή τον Σύλλογο
      Διδασκόντων,   σύμφωνα   με   σχετική   καταγγελία   του   συλλόγου   γονέων   του
      Καλλιτεχνικού   Σχολείου   Γέρακα   στις 22/4/2018   και   επώνυμες   καταγγελίες
      εκπαιδευτικών.

 Έντονη ανησυχία και διαμαρτυρίες από γονείς υπάρχει και για την εγκατάσταση των
      καμερών στις παιδικές χαρές, η τοποθέτηση των οποίων έγινε σε εμφανή σημεία.
      Μάλιστα, πολλές εξ αυτών τοποθετήθηκαν σε 3άδες πάνω σε γυμνούς μεταλλικούς
      στύλους καταμεσής της παιδικής χαράς και εστιάζουν χαμηλά καλύπτοντας σε 360
      μοίρες την περιοχή δημιουργώντας έντονα την αίσθηση ότι πάνω σου πέφτει το μάτι
      του μεγάλου αδερφού και δεν μπορείς να ξεφύγεις όπου και αν σταθείς, που απωθεί
      γονείς και νήπια.

 H Ένωση Γονέων σε καμία περίπτωση δεν αγνοεί τα προβλήματα που μπορεί να
      δημιουργούνται από καταστροφές της δημόσιας περιουσίας στα σχολεία, ούτε δηλώνει
      εξ ορισμού αντίθετη στην «τεχνολογική πρόοδο». Θεωρεί όμως ότι αυτού του είδους η
      «τεχνολογική πρόοδος» δεν είναι κατάλληλη σε χώρους που στόχο έχουν σύμφωνα με
      το Σύνταγμα να διαπλάσουν ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες. Προτείνει, μεταξύ
      άλλων, τοποθέτηση φυλάκων και νυχτοφυλάκων, τακτικές περιπολίες και συναγερμούς
      στα σχολικά κτήρια που έχουν την μεγαλύτερη συχνότητα και σοβαρότητα τέτοιων
      περιστατικών και εξέταση παρόμοιων εναλλακτικών από φορείς της τοπικής κοινωνίας
      και για τις παιδικές χαρές του Δήμου Παλλήνης.

Στο υπόμνημα του Δημητρίου Καρκούλια αναφέρονται, εν συντομία, τα παρακάτω:

22

 Την 6-5-2021 δεκαπέντε (15) Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Παλλήνης κατέθεσαν
      καταγγελία στην Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, στη Εθνική Αρχή
      Διαφάνειας, στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, στο Υπουργείο Εσωτερικών και
      στην Αρχή καταγγέλλοντας ως παράνομη την υπ’ αριθμ. 17462/26-6-2020 σύμβαση που
      έχει συνάψει ο Δήμος Παλλήνης με την εταιρεία υπό την επωνυμία «ΣΤΑΡΓΚΑΡΝΤ
      ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΠΕ» και ζητούσαν την
      ακύρωση της υπ’ αριθμ. 124/6-4-2021 τροποποιητικής αυτής που εξεδόθη από την
      Οικονομική Επιτροπή του Δήμου και την απόδοση των σχετικών νόμιμων κυρώσεων και
      ευθυνών. Στη συνέχεια η Αρχή ζήτησε ηλεκτρονικά από τον Δημήτριο Καρκούλια, ο
      οποίος προσκόμισε την εν λόγω καταγγελία, να συνταχθεί αυτή ατομικά με τον
      συγκεκριμένο απαιτούμενο τύπο (φόρμα). Για το λόγο αυτό αναφέρεται στην
      καταγγελία μόνο ο ……………, ενώ το περιεχόμενό της στηρίζουν και
      αποδέχονται 14 επιπλέον Δημοτικοί Σύμβουλοι της Αντιπολίτευσης του Δήμου.
 Με την καταγγελία αυτή ζητήθηκε ξεχωριστά από κάθε ελεγκτική αρχή να ελέγξει την
      σύμβαση στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της. Στην συγκεκριμένη περίπτωση νομίμως η
      Αρχή προβαίνει και εντός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της σε διερεύνηση
      νομιμότητας εγκατάστασης των καταγγελλόμενων συστημάτων βιντεοεπιτήρησης στα
      σχολεία του Δήμου, προκειμένου να κρίνει αν το μέρος της επίδικης σύμβασης που
      αφορά το κεφάλαιο αυτό και η υλοποίησή του συνάδουν με τις προδιαγραφές που
      απαιτεί ο νόμος και να επιβάλει κυρώσεις.

 Ανεξάρτητα της εξέτασης από την Αρχή των ισχυρισμών του Δήμου περί της έλλειψης
      έννομου συμφέροντος για την κατάθεση της καταγγελίας ως Δημοτικού Συμβούλου, η
      Αρχή, δυνάμει του άρθρου 13 του ν.4624/2019, βάσει του οποίου είναι αρμόδια να
      διενεργεί αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν καταγγελίας έρευνες ή ελέγχους, νομίμως
      παρεμβαίνει εφόσον έκρινε ότι η καταγγελία είναι βάσιμη. Έχει γίνει δεκτό
      νομολογιακά ότι «δημοτικός σύμβουλος, έχει έννομο συμφέρον για την άσκηση ειδικής
      διοικητικής προσφυγής των άρθρων 227 του Ν 3852/2010 και 151 ΚΔΚ κατά απόφασης
      Δημοτικού Συμβουλίου στην έκδοση της οποίας δεν έχει συμπράξει. Τούτο γιατί οι
      Δημοτικοί Σύμβουλοι είναι εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας και μεριμνούν στο
      πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων τους για την τήρηση της νομιμότητας ή την
      εξυπηρέτηση του συμφέροντος των δημοτών όλης της εδαφικής περιφέρειας του
      Δήμου κλπ» (ΥΠΕΣ Γνωμ. με αριθ. Πρωτ. 42260/2017 ΑΔΑ: ΨΠ78465ΧΘ7-Ι9Ε).
 Ανακριβώς αναφέρει ο Δήμος ότι το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε για την
      εγκατάσταση και λειτουργία των συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε σχολικές μονάδες.

23

Την απόφαση έλαβε η Οικονομική Επιτροπή στην οποία απόλυτη πλειοψηφία έχει ο
Δήμαρχος. Σύσσωμη η αντιπολίτευση αντέδρασε μαζί με τους άλλους καταγγέλλοντες
φορείς.

 Ο Δήμος Παλλήνης πριν εγκαταστήσει τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης όφειλε να λάβει
      εναλλακτικά μέτρα αποτροπής ζημιών και στην συνέχεια να αξιολογήσει την
      αποτελεσματικότητά τους. Εν προκειμένω ο Δήμος με την καταγγελλόμενη σύμβαση
      προέβη σε φύλαξη των σχολείων με τακτική περιπολία οχημάτων της εταιρείας
      «ΣΤΑΡΓΚΑΡΝΤ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ», πριν την
      απόφασή του να εγκαταστήσει τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης. Αυτό το εναλλακτικό
      μέτρο προστασίας δεν αξιολογήθηκε πρώτα από τον υπεύθυνο επεξεργασίας αν
      δηλαδή είναι μέτρο αποτρεπτικό ληστείας, κλοπής και βανδαλισμού και αν μπορεί να
      αποτελέσει εύλογη λύση. Ο Δήμος έλαβε σχεδόν συγχρόνως δύο μέτρα ήτοι της
      φύλαξης δια τακτικής περιπολίας των σχολείων και αυτό της εγκατάστασης
      συστημάτων βιντεοεπιτήρησης χωρίς να αναμένει τα αποτελέσματα αποδοτικότητας
      της φύλαξης ως ηπιότερου μέτρου.

 Ο Δήμος Παλλήνης δεν έλαβε υπόψη τη γνώμη των εκπροσώπων του διδακτικού
      προσωπικού, του συλλόγου γονέων και των μαθητικών συλλόγων όπου υπάρχουν και
      προχώρησε στην εγκατάσταση.

 Με την αναφορά που υποβλήθηκε στην Αρχή καταγγέλλεται η παράνομη χωρίς
      προδιαγραφές εγκατάσταση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης και στις παιδικές χαρές. Η
      τοποθέτηση των συστημάτων βιντεοεπιτήρησης στα σχολεία έγινε όχι από την
      επιτακτική ανάγκη ασφαλείας των χώρων των σχολείων αλλά λόγω της προσπάθειας να
      καταναλωθεί όλο το ποσό της σύμβασης προκειμένου να μην ελαττωθεί το αρχικό
      συμβατικό   τίμημα,   λόγω   της   αδυναμίας να   εγκατασταθούν   συστήματα
      βιντεοεπιτήρησης στις παιδικές χαρές. Τούτο συνάγεται από το γεγονός ότι δεν είχαν
      συμπεριληφθεί στην αρχική σύμβαση.

Στο υπόμνημα του Δήμου Παλλήνης αναφέρονται, εν συντομία, τα παρακάτω:

 Τα σχολικά κτίρια καθώς και η κινητή και ακίνητη περιουσία όλων των δημόσιων
      σχολείων της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με το οικόπεδό τους
      ανήκουν κατά κυριότητα στους ΟΤΑ, που έχουν την αρμοδιότητα, την υποχρέωση και
      την ευθύνη για την κατασκευή, διαχείριση και βελτίωση των υλικοτεχνικών υποδομών
      του εθνικού συστήματος πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας παιδείας και ιδιαίτερα τη

24

συντήρηση, την καθαριότητα και τη φύλαξη των σχολικών κτιρίων (άρθρο 5 του
      ν.1984/1990, άρθρο 75 περ. στ. αρ. 1 ν.3463/2006 Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα).  Κατά άρθρο 18 περ. Β’ του Π.Δ. 76/2017 (ΦΕΚ 109/Α/1-8-2017), όπως ισχύει,
      επιτηρούνται ειδικά οι μαθητές [των δημοτικών σχολείων] τόσο κατά το χρόνο
      προσέλευσης όσο και αποχώρησής τους από τη σχολική μονάδα [σύμφωνα με το
      καθορισμένο Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα - ΕΩΠ], οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί
      εφημερίας υποδέχονται τους μαθητές στην είσοδο του σχολείου, ενώ οι γονείς-συνοδοί
      αποχωρούν, και δεν παρευρίσκεται χωρίς άδεια στο χώρο του σχολείου κανείς εκτός
      των μαθητών και των εκπαιδευτικών, ενώ για να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των
      μαθητών και να αποτρέπεται η αναίτια είσοδος και έξοδός τους από αυτό, καθώς και η
      είσοδος ατόμων που ουδεμία σχέση έχουν με την λειτουργία του, οι θύρες εισόδου -
      εξόδου στο χώρο του σχολείου παραμένουν κλειστές κατά τη διάρκεια της λειτουργίας
      του με ευθύνη των Διευθυντών ή προϊσταμένων των δημοτικών σχολείων. Κανένα
      άτομο πλην των εκπαιδευτικών δεν μπορεί να παραμένει εντός του σχολικού χώρου
      κατά τη διάρκεια λειτουργίας της σχολικής μονάδας, συμπεριλαμβανομένων και των
      μελών του Διοικητικού Συμβουλίου των γονέων και κηδεμόνων, ανεξάρτητα αν τους
      έχει διατεθεί ή όχι ειδικός χώρος για τις συνεδριάσεις τους.

 Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 5 του ν.1894/1990 και 41 του ν.1566/1985 όπως
      ισχύουν και έχουν ερμηνευθεί από σχετικές εγκυκλίους, παρέχεται η δυνατότητα
      παραχώρησης σχολικών χώρων για χρήση σε φορείς της τοπικής κοινωνίας για την
      πραγματοποίηση διαφόρων εκδηλώσεων, αφού ο φορέας που ενδιαφέρεται για την
      παραχώρηση σχολικών χώρων υποβάλει σχετική αίτηση στη σχολική επιτροπή με το
      πρόγραμμα της εκδήλωσης, προς το σκοπό λήψης κατά την προβλεπόμενη διαδικασία
      της τελικής έγκρισης της παραχώρησης.

 Αναφορικά με το 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης:

o Η   απόφαση   περί   εγκατάστασης   στο   σχολείο   αυτό   συστήματος
      βιντεοεπιτήρησης, το οποίο θα λειτουργεί αποκλειστικά και μόνο κατά τις
      νυχτερινές ώρες από 22.30μμ έως 07.00πμ, κατά τις οποίες απαγορεύεται
      πλήρως η πρόσβαση σε οποιονδήποτε, ώστε με βεβαιότητα να μην αναμένεται
      η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα οποιουδήποτε προσώπου
      συμπεριλαμβανομένων μαθητών, εκπαιδευτικών, εκπαιδευτικών φορέων κλπ.
      συγκεκριμένων   προσώπων   που   έχουν   δικαίωμα   νόμιμης   πρόσβασης,
      στηρίχτηκε τόσο στην ειδική νόμιμη βάση της διάταξης του άρθρου 204 παρ. 8
      του ν.4610/2019, στο άρθρο 18 παρ. 2 και 7 της Οδηγίας 1/2011 της Αρχής, στη

25

σκέψη 26 εδ. β΄ των κατευθυντήριων γραμμών 3/2019 όσο και στην αξιολόγηση
ως πλήρως μη αποτελεσματικών των προγενέστερων και ηπιότερων ληφθέντων
μέτρων προστασίας της σχολικής μονάδας σε συνδυασμό με τη συχνότητα και

τη σοβαρότητα των διαπραχθεισών εγκληματικών και εν γένει παραβατικών
ενεργειών και τις επιπτώσεις αυτών κυρίως και πρωτίστως στην υγεία, υγιεινή
και σωματική ακεραιότητα ενδεχομένως και τη ζωή των μικρών μαθητών, των

εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτικών φορέων αλλά και στην προστασία της
δημοτικής κινητής και ακίνητης περιουσίας σε συνδυασμό μάλιστα με την
έλλειψη δημοτικής αστυνομίας και την κατάργηση των σχολικών φυλάκων.

o   Ο Δήμος Παλλήνης πριν την λήψη της απόφασης είχε λάβει τα κάτωθι
      προστατευτικά μέτρα και είχε τοποθετήσει στην σχολική μονάδα του 1^ου
      Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης υψηλές περιφράξεις ύψους 2,00μ με
      κιγκλιδώματα τύπου Ο.Σ.Κ., ράβδους, κλειδαριές ασφαλείας στις εισόδους,
      συστήματα συναγερμού, καθώς επίσης είχε μεριμνήσει για την ύπαρξη
      επαρκούς φωταγώγησης στους χώρους του προαύλειου χώρου και των
      γηπέδων του σχολείου κατά τις νυχτερινές ώρες.

o Παρά την ύπαρξή των ως άνω ληφθέντων ηπιότερων μέτρων προστασίας, η
      σχολική μονάδα του 1^ου Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης, οι είσοδοί του, οι χώροι
      προαυλισμού και άθλησης, το κυλικείο του και εν γένει οι εξωτερικές
      εγκαταστάσεις του, παρέμενε και παρεμένει στόχος κλοπών, δολιοφθορών,
      ζημιών και βανδαλισμών από άγνωστους δράστες, καθως και πλείστων άλλων
      παραβατικών ενεργειών και μη νόμιμων πράξεων [ενδεικτικά αναφέρονται
      χρήση ναρκωτικών ουσιών, απόρριψη χρησιμοποιημένων συρίγγων και
      χρησιμοποιημένων προφυλακτικών, σπασμένα μπουκάλια από γυαλια κλπ]
      όπως επιβεβαιώνονται και καταγράφονται από α) την Πρόεδρο του Συλλόγου
      Γονέων του 1^ου Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης, η οποία στην δημόσια
      τοποθέτησή της στην 5^η Τακτική Συνεδρίαση της 19^ης-03-2021 του Δημοτικού
      Συμβουλίου του Δήμου Παλλήνης συναινεί στην εγκατάσταση συστήματος
      βιντεοεπιτήρησης, β) την από 21^ης Ιανουαρίου 2021 σχετική επιστολή της ως
      άνω Προέδρου του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 1^ου Δημοτικού
      Σχολείου Παλλήνης προς τον Δήμο Παλλήνης, με την οποία παρέχεται η
      συναίνεση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 1^ου Δημοτικού Σχολείου
      για την τοποθέτηση καμερών για την επιτήρηση και φύλαξη του εξωτερικού
      σχολικού χώρου, γ) το από 3^ης Μαρτίου 2021 μήνυμα ηλεκτρονικού

26

ταχυδρομείου του Προέδρου της Σχολικής Επιτροπής του        1^ου Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης προς το Δήμο Παλλήνης, στο οποίο έχουν καταγραφεί και παρατηρηθεί μη νόμιμες ενέργειες και παραβιάσεις.

o Μέχρι και την ημέρα υποβολής του υπομνήματος του Δήμου είχαν τοποθετηθεί
      χωρίς να λειτουργούν οκτώ (8) κάμερες στην περίφραξη του σχολείου και
      περιμετρικά των εγκαταστάσεων του σχολικού κτιρίου, από το όριο της
      περίφραξής του και προς το εσωτερικό του, οι οποίες λαμβάνουν εικόνα των
      εισόδων του σχολείου και της περίφραξης του κτιρίου [από όπου εισέρχονται
      και αποκτούν πρόσβαση μη νομίμως οι παραβάτες] τμήματος του προαύλειου
      χώρου και των γηπέδων, τα οποία, κατά τις νυχτερινές ώρες είναι στόχοι
      καταστροφών,   ζημιών   και   βανδαλισμών,   κλοπών   ενώ   πολύ   συχνά
      μετατρέπονται μη νομίμως σε χώρους χρήσης ναρκωτικών ουσιών και άλλων
      μη νόμιμων ενεργειών όπως μαρτυρούν οι καταγγελίες για χρησιμοποιημένες
      σύριγγες, βελόνες, χρησιμοποιημένα προφυλακτικά κλπ.

 Σε σχέση με την εφαρμοσθείσα «Μεθοδολογία - Εκτίμηση Αντικτύπου» του Δήμου
      Παλλήνης καθώς και επί των τιθέμενων στη με αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/1540/17-06-2021
      κλήση αναφέρονται τα κάτωθι:

Ο Δήμος Παλλήνης, ήδη από το 2018, στο πλαίσιο της συμμόρφωσής του με τις
απαιτήσεις του ΓΚΠΔ ανέπτυξε και διατηρεί «Μεθοδολογία Εκτίμησης Αντικτύπου
[Παραδοτέα Φάσης 3 της με αριθμ. πρωτ. 21563/09-07-2018 σύμβασης «Καθορισμός
στρατηγικής και τεχνικών-οργανωτικών μέτρων αναφορικά με την προστασία των
δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, για τη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις που
απορρέουν από τον ΓΚΠΔ»]. Σύμφωνα με τα περιγραφόμενα σε αυτήν στάδια, την
κλίμακα κριτηρίων σχετικά με το επίπεδο των επιπτώσεων και την πιθανότητα
επέλευσης κινδύνου σε συνδυασμό με τον περιλαμβανόμενο σε αυτήν πίνακα
βαθμολόγησης (σελίδες 16^η και 17^η αυτής), σε άμεση σχέση και συνάρτηση αφενός με
τις ώρες λειτουργίας του συστήματος βιντεοεπιτήρησης, δηλαδή αποκλειστικά και μόνο
κατά τις βραδινές και τις νυχτερινές κατά τις οποίες στα δημοτικά σχολικά κτίρια
απαγορεύεται η πρόσβαση σε οποιονδήποτε, αφετέρου με τη δυνητική επεξεργασία
πολύ μικρού αριθμού δεδομένων εικόνας πιθανών ατόμων-παραβατών, τα οποία θα
εισέλθουν παράνομα, χωρίς δικαίωμα και παρά την απαγόρευση προς τούτο και τα
οποία στη περίπτωση αυτή θα τελούν και αδίκημα κατά τις ιδιοκτησίας και περιουσίας
του Δήμου Παλλήνης, τους επιδιωκόμενους σκοπούς ήτοι προστασίας της υγείας και
της σωματικής ακεραιότητας αλλά και της ζωής κυρίως των μικρών μαθητών αλλά και

27

των εκπαιδευτικών και προστασίας της δημοτικής περιουσίας, κρίθηκε και αξιολογήθηκε από τον Δήμο Παλλήνης ότι δεν υφίσταται υψηλός κίνδυνος για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων, αλλ’ αντιθέτως δεν υφίσταται κίνδυνος ή σε κάθε περίπτωση υφίσταται πολύ χαμηλός κίνδυνος, και για το λόγο αυτό δεν εκπονήθηκε μελέτη εκτίμησης αντικτύπου.

 Σε σχέση με το ζήτημα που ανέκυψε ως προς τα αναγραφόμενα στον σύνδεσμο htps://
      www .pallini.gr/pages/privacy, σημειώνεται ότι εκ παραδρομής είχε αναρτηθεί και
      αναγραφεί ότι o Δήμος Παλλήνης έχει τοποθετήσει σταθερές κάμερες σε τριάντα οκτώ

(38) σχολεία. Το ακριβές είναι ότι έχει ληφθεί απόφαση εγκατάστασης συστήματος
βιντεοεπιτήρησης σε συνολικά έξι (6) σχολικές μονάδες, με τη επισήμανση ότι μόνο στο
1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης, έχουν γίνει προπαρασκευαστικές εργασίες για την
τοποθέτηση συστήματος βιντεοεπιτήρησης, το οποίο δεν λειτουργεί, ενώ σε κανένα
άλλο εκ των άνω δημοτικών σχολείων δεν έχει γίνει οποιαδήποτε προπαρασκευαστική
εργασία.

 Ήδη και ενόσω εκκρεμεί η υπόθεση ενώπιον της Αρχής, έχουν καταγραφεί επιπλέον
      περιστατικά ζημιών, δολιοφθορών και εστίες μόλυνσης, στα ως άνω σχολεία και
      συγκεκριμένα:

o Στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Γέρακα, σύμφωνα με το με αριθ. πρωτ. 601/22-06-
      2021 έγγραφο του Διευθυντή, αναγράφονται ζημιές από εξωσχολικούς
      ανηλίκους (έκαναν πάρτι με φορητές συσκευές και απομακρύνθηκαν με την
      παρέμβαση της αστυνομίας, έβαψαν με σπρέι άσεμνες εικόνες και φράσεις,
      πηδούσαν στις στέγες των αιθουσών κοντέινερ, έσπασαν το ταμπλό μιας
      μπασκέτας του γηπέδου μπάσκετ).

o Από τον Διευθυντή του 2^ου Δημοτικού Σχολείου Γέρακα απεστάλη στο Δήμο
      Παλλήνης το με αριθμ. πρωτ. Φ8.638/16-10-2020 έγγραφο με συνημμένο το
      ημερολόγιο σχολικής ζωής, στο οποίο αναγράφεται ότι παρατηρείται τις
      πρώτες βραδινές ώρες, γύρω στις 21:00, είσοδος ατόμων που δεν έχουν σχέση
      με το σχολείο και επιχειρούν επικίνδυνες κινήσεις οι οποίες εγκυμονούν
      κινδύνους και επιπλέον προχωρούν σε μικρής έκτασης καταστροφές του
      σχολικού χώρου. Στο Ημερολόγιο καταγράφεται ότι εξωσχολικοί μπήκαν το
      απόγευμα στο σχολείο και έγραψαν γκράφιτι στους τοίχους (14-05-2021) και
      βωμολοχίες στους τοίχους των πίσω προκάτ αιθουσών (16-05-2021), βρέθηκαν
      ακατάλληλα για ανηλίκους αντικείμενα στον ακάλυπτο χώρο του σχολείου (19-
      05-2021), εξωσχολικοί μπήκαν το απόγευμα στο σχολείο, πάτησαν στα

28

στέγαστρο της εισόδου το οποίο και έσπασε σε κάποιο σημείο (20-05-2021),
εξωσχολικοί μπήκαν στην αυλή του σχολείου και την γέμισαν με σπασμένα
μπουκάλια μπύρας (23-05-2021), εξωσχολικοί ανέβηκαν σε στέγαστρα και

μπαλκόνια και επιχείρησαν να μπουν σε αίθουσες (29-05-2021).

o Στο 5^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης και όπως προκύπτει από το με αριθμ. πρωτ.
      338/5-06-2021 έγγραφο της Διευθύντριας, στις 06-06-2021 διαπιστώθηκε ότι οι
      εξωτερικοί τοίχοι της σχολικής μονάδας είχαν γραφτεί/βανδαλιστεί με σπρέι
      και με φράσεις/σχέδια που δεν αρμόζουν σε σχολικό περιβάλλον. Στο ως άνω
      έγγραφο η Διευθύντρια επισυνάπτει και τις σχετικές φωτογραφίες των
      βανδαλισμών. Ακόμα με το με αριθμ. πρωτ. 389/30-06-2021 έγγραφο της ως
      άνω Διευθύντριας επιβεβαιώνεται το περιεχόμενο των καταγραφεισών φθορών
      και ζημιών που έχουν προξενηθεί στην σχολική μονάδα και αποστέλλεται και η
      από 2-2-2021 πράξη του Σχολικού Συμβουλίου, στην οποία καταγράφονται οι
      ενέργειες και δαπάνες αποκατάστασης και επισκευής ζημιών στο γήπεδο
      μπάσκετ, στην επίστρωση του κήπου της αυλής κλπ., ενώ επίσης αποτυπώνεται
      η ενημέρωση του Συμβουλίου σχετικά με την απόφαση εγκατάστασης
      συστήματος βιντεοεπιτήρησης προς το σκοπό αποτροπής φθορών της δημόσιας
      περιουσίας και καταγράφονται εκ νέου οι σημαντικές επικίνδυνες φθορές που
      έχουν παρατηρηθεί.

o Από την Διευθύντρια του 6^ου Δημοτικού Σχολείου Γέρακα απεστάλη το με
      αριθμ.   πρωτ.   Φ6.432/23-04-2021   έγγραφο   στο   οποίο   καταγράφονται
      βανδαλισμοί και ζημιές που έχουν σημειωθεί στον προαύλιο χώρο και στο
      κτίριο του σχολείου (22-03-2021: διαπιστώθηκε ότι είχε αποσπασθεί τμήμα των
      σωληνώσεων της εγκατάστασης του φυσικού αερίου, είχαν προκληθεί φθορές
      σε εξωτερικό πλαστικό κάλυμμα εξαερισμού αίθουσας διδασκαλίας και είχε
      κοπεί συρματόπλεγμα που διαχωρίζει το προαύλιο από τον διάδρομο της
      πρασιάς. Οι φθορές καταγράφηκαν από την αστυνομία και ο εξαερισμός και το
      συρματόπλεγμα επισκευάστηκαν. 22-03-2021: διαπιστώθηκε πως είχαν
      αποσπασθεί κομμάτια τσιμέντου από κτιστό σταθερό παγκάκι και τα ξύλα του
      καθίσματος είχαν διασκορπιστεί σε όλο το προαύλιο. Το παγκάκι κρίθηκε
      ακατάλληλο και απομακρύνθηκε. Άγνωστοι είχαν επίσης σκαρφαλώσει στην
      βεράντα του 1^ου ορόφου και είχαν αποσπάσει δύο πλακάκια από το δάπεδο, τα
      οποία και διασκόρπισαν στον χώρο. Είχε κοπεί εκ νέου το συρματόπλεγμα του
      εξωτερικού διαδρόμου. 05-04-2021: μέσα σε κάδο απορριμμάτων βρέθηκε

29

πεταμένο το φως (φάρος) που αναβοσβήνει όταν χτυπάει ο συναγερμός του
σχολείου. 19-04-2021: το προαύλιο ήταν γεμάτο με σπασμένα γυάλινα
μπουκάλια.)

o Στο 6^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης και όπως προκύπτει από τα σχετικά
      αποσπάσματα Βιβλίων Συμβάντων της Αστυνομικής Αρχής την 03-02-2021
      καταγράφηκε «απόπειρα διάρρηξης σε θύρα του ισογείου αίθουσας με Η/Υ
      καθώς και διάρρηξη σε έτερη σιδερένια θύρα με παραβίαση της κλειδαριάς η
      οποία οδηγούσε στο υπόγειο, χωρίς να αφαιρέσουν κάτι» και την 06-05-2021
      καταγράφηκαν «φθορές στην πόρτα του κτιρίου», ενώ και στο με αριθμ. πρωτ,
      425/12-10-2021 έγγραφο της Διευθύντριας με θέμα «Αναφορά Συμβάντων»
      καταγράφεται ότι «τις ημέρες που δεν λειτουργεί το σχολείο, κατά τις βραδινές
      ώρες εισέρχονται συστηματικά στον εξωτερικό αύλειο χώρο εξωσχολικοί
      (μαθητές Γυμνασίου-Λυκείου και ενήλικες) με αποτέλεσμα να βρίσκουμε
      κυρίως στο χώρο του γηπέδου, απορρίμματα (προφυλακτικά, άδεια μπουκάλια
      από οινοπνευματώδη ποτά, αποτσίγαρα, συσκευασίες από οβελιστήριο),
      ακαθαρσίες (κόπρανα) και απρεπείς ζωγραφιές στο δάπεδο του γηπέδου
      (σχήματα γεννητικών οργάνων)). Επιπλέον, τα άτομα αυτά προκαλούν φθορές
      στον εν λόγω χώρο (στην κολώνα της ΔΕΗ, στο συρματόπλεγμα περίφραξης, στα
      ξύλινα παγκάκια). Αυτά όλα δυσχεραίνουν την ομαλή διεξαγωγή του
      μαθήματος της Φυσικής Αγωγής, για το οποίο χρησιμοποιείται το γήπεδο,
      καθώς η υπεύθυνη εκπαιδευτικός αναγκάζεται να συγκεντρώνει και να
      απομακρύνει κάθε φορά τα προαναφερθέντα».

 Σε απάντηση των τιθέμενων ερωτημάτων με αριθμούς 3 έως 9 της υπ’ αριθμ. πρωτ.
      Γ/ΕΞ/1540/17-06-2021 κλήσης αναφέρονται τα παρακάτω:

 Όταν θα ολοκληρωθεί και τεθεί σε λειτουργία το σύστημα βιντεοεπιτήρησης, θα
      υπάρχει αποκλειστικά μια (1) οθόνη παρακολούθησης/προβολής, η οποία θα βρίσκεται
      στο «Κέντρο Λήψης Σημάτων» (Κ.Λ.Σ.) στην έδρα της εκτελούσας την επεξεργασία
      εταιρείας «ΣΤΑΡΓΚΑΡΝΤ ΕΠΕ», στην οποία η πρόσβαση θα είναι διαβαθμισμένη και
      ελεγχόμενη (access control), ανάλογα με την αντίστοιχη εξουσιοδότηση κάθε
      υπαλλήλου-χειριστή και με ταυτόχρονη καταγραφή, ενώ το καταγραφικό στο οποίο θα
      αποθηκεύονται τα δεδομένα εικόνας θα βρίσκεται σε ασφαλισμένο και κλειδωμένο
      μεταλλικό ερμάριο στο γραφείο του Διευθυντή της σχολικής μονάδας ενώ φυσική
      πρόσβαση σε αυτό θα έχει μόνο το εξουσιοδοτημένο προσωπικό του Δήμου Παλλήνης.
      Η δε καταγραφή των δεδομένων εικόνας θα γίνεται με κρυπτογράφηση ώστε να μην

30

είναι εφικτή η αναπαραγωγή τους. Στους χώρους κάθε σχολικής μονάδας που θα
επιτηρείται και προς το σκοπό τήρησης της αρχής της ελαχιστοποίησης της
οπτικογράφησης   των   βιντεοεπιτηρούμενων   χώρων   και   της   απαγόρευσης

οπτικογράφησης χώρων που δεν σχετίζονται με αυτήν, η εκτελούσα την επεξεργασία
εταιρεία   θα   παραμετροποιήσει   καταλλήλως   τον   εξοπλισμό   του   συστήματος
βιντεοεπιτήρησης ώστε η λειτουργία του να γίνεται τις βραδινές και νυκτερινές ώρες

ενώ η διαγραφή των πιθανών συλλεγόμενων δεδομένων εικόνας θα πραγματοποιείται
αυτόματα κατά την επόμενη εργάσιμη ημέρα. Το δε σύστημα βιντεοεπιτήρησης θα
απαγορεύει την οπτικογράφηση χώρων μη σχετιζόμενων με αυτήν με τη χρήση της

τεχνολογίας masking            (ηλεκτρονικής επικάλυψης συγκεκριμένων περιοχών επί του
                                         πλάνου). Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνονται από τις με αριθμ. πρωτ. 235/19-01-2021
                                         και 375/28-01-2021 βεβαιώσεις της εκτελούσας την επεξεργασία εταιρείας.
 Για τα άτομα που δεν έχουν άμεση ηλεκτρονική πρόσβαση στο σύνδεσμο

htps://www .pallini.gr/pages/privacy ο Δήμος Παλλήνης παρέχει τις απαιτούμενες
βάσει των υπ’ αριθμ. 2/2020 συστάσεων της Αρχής πληροφορίες δευτέρου επιπέδου -
Πολιτική Βιντεοεπιτήρησης, σε έντυπη μορφή στις εγκαταστάσεις του Δημαρχιακού Μεγάρου επί της οδού Ιθάκης αρ. 12 στον Γέρακα Αττικής.

 Προσκομίστηκε η υπ’ αριθμ. 124/2021 Απόφαση - Ορθή Επανάληψη - του Δημοτικού
      Συμβουλίου με θέμα Λήψη απόφασης για τροποποίηση της σύμβασης με τίτλο:
      «Δαπάνη Φύλαξης Δημοτικών Εγκαταστάσεων και Δημοτικών Κτιρίων Δήμου
      Παλλήνης» καθώς και αντίγραφο της από 26-06-2020 σύμβασης επεξεργασίας
      δεδομένων του Δήμου Παλλήνης με την εκτελούσα την επεξεργασία εταιρεία.
 Σε σχέση με την εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις παιδικές χαρές του
      Δήμου Παλλήνης κατά τις ώρες μη λειτουργίας τους αναφέρονται τα παρακάτω:
 Απονέμεται στο Δήμο Παλλήνης η ρητή αρμοδιότητα να φροντίζει και να προστατεύει
      τις εγκαταστάσεις του και συγκεκριμένα τις παιδικές χαρές και να λαμβάνει κάθε
      πρόσφορο μέτρο για τη φύλαξή τους και την ασφαλή λειτουργία τους. Σύμφωνα με τα
      προβλεπόμενα στην υπ’ αριθμ. 27934/25-07-2014 Υπουργική απόφαση του Υπουργού
      Εσωτερικών (ΦΕΚ Β’ 2029/25-07-2014), «Τροπ. ΥΑ 28492/2009 περί οργάνωσης και
      λειτουργίας παιδικών χαρών των ΟΤΑ», ορίζεται στο άρθρο 1 «Παιδική χαρά είναι ο
      οριοθετημένος υπαίθριος χώρος του ΟΤΑ που προορίζεται για ψυχαγωγία ανηλίκων,
      χωρίς την επίβλεψη προσωπικού», στο άρθρο 4 παρ. 1 «Απαιτήσεις ασφάλειας -
      Πρότυπο 1. Στην παιδική χαρά δεν πρέπει να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία και η ασφάλεια
      των παιδιών», στο άρθρο 6 παρ. 1 και 3 «Λειτουργία Παιδικής Χαράς: 1. Η παιδική χαρά

31

λειτουργεί με ευθύνη του οικείου ΟΤΑ, ο οποίος λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για
την ασφαλή λειτουργία της και γενικά για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας
{…} 3. Ο οικείος ΟΤΑ λαμβάνει κάθε πρόσφορο μέτρο για τη φύλαξη της παιδικής χαράς
και καθορίζει το ωράριο λειτουργίας της». Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 75 του
Κώδικα Δήμων και κοινοτήτων (Ν.3463/2006, ΦΕΚ Α’ 114), η αρμοδιότητα συντήρησης,
καθαριότητας και φύλαξης δημοτικών κτιρίων, καθώς και κάθε άλλη αρμοδιότητα που
αφορά τα δημοτικά κτίρια ανήκει επίσης στους Δήμους. Ακόμα, σύμφωνα με τα
προβλεπόμενα στο άρθρο 18 παρ. 2 της Οδηγίας 1/2011, οι προϋποθέσεις που ισχύουν
για τα σχολεία ισχύουν αναλόγως και για κάθε άλλο χώρο όπου δραστηριοποιούνται
ανήλικοι.

 Στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του και προς το σκοπό προστασίας της δημοτικής
      περιουσίας του, ο Δήμος Παλλήνης, ήδη από το έτος 2014, όταν και είχαν αρχίσει να
      καταγράφονται περιστατικά και φαινόμενα φθορών και καταστροφών των οργάνων και
      άλλων στοιχείων και κινητών πραγμάτων που υπάρχουν στο εσωτερικό των Δημοτικών
      Παιδικών Χαρών, έλαβε την υπ’ αριθμ. 288/2017 απόφαση περί καθορισμού του
      ωραρίου λειτουργίας τους. Παρά τον καθορισμό του ωραρίου αυτού (1/10 - 31/03 από
      9:00-15:30 και 17:30-21:00 και 01/04 - 30/9 από 9:00-15:30 και 17:30-22:00) και την
      ύπαρξη   περιφράξεων   περιμετρικά   των   παιδικών   χαρών,   κλειδώματος   των
      εγκαταστάσεών τους τις ώρες μη λειτουργίας τους, μέριμνας για την ύπαρξη επαρκούς
      φωτισμού κατά τις νυχτερινές ώρες, τα ως άνω ηπιότερα και ήδη ληφθέντα μέτρα δεν
      ήταν επαρκή και κατάλληλα για την αποτροπή φαινομένων ζημιών, δολιοφθορών και
      βανδαλισμών, τα οποία τα τελευταία χρόνια εμφάνιζαν ραγδαία αύξηση και λόγω της
      έλλειψης δημοτικής αστυνομίας. Για τους λόγους αυτούς και προς το σκοπό φύλαξης
      των Δημοτικών Παιδικών Χαρών και της δημοτικής περιουσίας αποφασίστηκε από τον
      Δήμο Παλλήνης η εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης, το οποίο
      λειτουργεί μετά το πέρας του καθορισθέντος ωραρίου λειτουργίας τους, ήτοι κατά τις
      ώρες 22:30 μ.μ. έως 07:00 π.μ., όταν οι χώροι είναι κλειδωμένοι και δεν επιτρέπεται,
      αντιθέτως, απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο πρόσβαση και χρήση τους από
      οποιονδήποτε.

 Έχει ληφθεί από τον Δήμο   Παλλήνης απόφαση   εγκατάστασης συστήματος
      βιντεοεπιτήρησης σε είκοσι πέντε (25) παιδικές χαρές κατά τις ώρες μη λειτουργίας
      τους. Σε δεκαεπτά (17) παιδικές χαρές το σύστημα βρίσκεται σε λειτουργία, σε πέντε (5)
      πρόκειται να εγκατασταθούν οι κάμερες, σε δύο (2) έχουν εγκατασταθεί οι κάμερες και
      αναμένεται η θέση σε λειτουργία, και σε μια (1) έγινε εγκατάσταση των καμερών και

32

μετά από περιστατικό βανδαλισμού έχουν αφαιρεθεί και δεν λειτουργούν. Σε
δεκαπέντε (15) παιδικές χαρές έχουν εγκατασταθεί τέσσερις (4) κάμερες, σε τρεις (3)
παιδικές χαρές δύο (2) κάμερες και σε μια (1) παιδική χαρά τρεις (3) κάμερες. Ο Δήμος
Παλλήνης έχει τοποθετήσει δύο (2) προειδοποιητικές πινακίδες ενημέρωσης με
εικονίδια σε κατάλληλες διαστάσεις αναλόγως με τον χώρο εκάστης παιδικής χαράς,
παρέχοντας σε πρώτο επίπεδο τις απαιτούμενες υποχρεωτικές πληροφορίες (την πλήρη
ταυτότητα του υπευθύνου επεξεργασίας, τον σκοπό της επεξεργασίας και τη νόμιμη
βάση, τα στοιχεία του ορισθέντος Υπευθύνου Προστασίας Δεδομένων, τον τρόπο με τον
οποίο το υποκείμενο των δεδομένων μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματά του
προσδιορίζοντας ποια δικαιώματα εφαρμόζονται, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο
λειτουργεί το σύστημα βιντεοεπιτήρησης και μνεία για τις πληροφορίες δευτέρου
επιπέδου - πολιτική βιντεοεπιτήρησης με παραπομπή σε ψηφιακή διεύθυνση
ιστοσελίδας, η οποία είναι διαθέσιμη και σε έντυπη μορφή στις εγκαταστάσεις του
Δημαρχιακού Μεγάρου). Ο Δήμος Παλλήνης προσκόμισε είκοσι μια (21) φωτογραφίες
των δύο (2) προειδοποιητικών πινακίδων ενημέρωσης που έχουν τοποθετηθεί στις
παιδικές χαρές.

H Αρχή, από την ακροαματική διαδικασία και από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης και αφού άκουσε τους εισηγητές και τη βοηθό εισηγητή, η οποία αποχώρησε μετά τη συζήτηση της υπόθεσης και πριν από τη διάσκεψη και τη λήψη απόφασης, μετά από διεξοδική συζήτηση

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

1. Από τις διατάξεις των άρθρων 51 και 55 του ΓΚΠΔ και του άρθρου 9 του ν.4624/2019
      (ΦΕΚ Α΄ 137) προκύπτει ότι η Αρχή έχει αρμοδιότητα να εποπτεύει την εφαρμογή των
      διατάξεων του ΓΚΠΔ, του νόμου αυτού και άλλων ρυθμίσεων που αφορούν την
      προστασία του ατόμου από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Ειδικότερα, η
      Αρχή έχει καθήκον και εξουσία σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 57 παρ. 1 εδ. η)
      και 58 παρ. 1 εδ. β) ΓΚΠΔ να διενεργεί έρευνες σχετικά με την εφαρμογή του ΓΚΠΔ και
      με την μορφή ελέγχων για την προστασία δεδομένων, κατά τις διατάξεις δε των
      άρθρων 13 παρ. 1 εδ. η) και 15 παρ. 1 του ν.4624/2019, να διενεργεί αυτεπαγγέλτως
      έρευνες ή ελέγχους για την εφαρμογή του νόμου αυτού και άλλων ρυθμίσεων που

33

αφορούν την προστασία του ατόμου έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

2. Η εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων βιντεοεπιτήρησης με τη λήψη ή και
      καταγραφή εικόνας ή και ήχου δια της συλλογής, διατήρησης, αποθήκευσης,
      πρόσβασης και διαβίβασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, συνιστούν ως
      επιμέρους πράξεις επεξεργασίας, επέμβαση στα ατομικά δικαιώματα του σεβασμού
      της ιδιωτικής ζωής κατ’ άρθ. 9 Σ., 7 ΧΘΔΕΕ¹ και 8 ΕΣΔΑ καθώς και της προστασίας των
      δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κατ’ άρθ. 9^Α Σ., 8 ΕΣΔΑ και 8 ΧΘΔΕΕ², όπως έκρινε η
      Αρχή με την υπ’ αριθμ. 3/2020 Γνωμοδότησή της.

3. Στο άρθρο 35 παρ. 1 του ΓΚΠΔ προβλέπεται ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας έχει
      υποχρέωση να διενεργήσει, πριν από την επεξεργασία, εκτίμηση των επιπτώσεων των
      σχεδιαζόμενων πράξεων επεξεργασίας στην προστασία δεδομένων προσωπικού
      χαρακτήρα όταν ένα είδος επεξεργασίας, ιδίως με το χρήση νέων τεχνολογιών και
      συνεκτιμώντας τη φύση, το πεδίο εφαρμογής, το πλαίσιο και τους σκοπούς της
      επεξεργασίας, ενδέχεται να επιφέρει υψηλό κίνδυνο για τα δικαιώματα και τις
      ελευθερίες των φυσικών προσώπων. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές WP 248
      αναθ. 01 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων (εφεξής «ΕΣΠΔ»)³, η
      παραπομπή του άρθρου 35 ΓΚΠΔ στα δικαιώματα και ελευθερίες των φυσικών
      προσώπων αφορά πρωτίστως τα δικαιώματα προστασίας των δεδομένων και της
      ιδιωτικής ζωής, ενδέχεται όμως να συμπεριλαμβάνει και άλλα θεμελιώδη δικαιώματα,
      όπως την ελευθερία του λόγου, την ελευθερία της σκέψης, την ελευθερία κυκλοφορίας,
      την απαγόρευση των διακρίσεων, το δικαίωμα στην ελευθερία, την ελευθερία
      συνειδήσεως και θρησκείας. Κατά συνέπεια, ο υπεύθυνος επεξεργασίας υπέχει
      υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων
      (εφεξής «ΕΑΠΔ») όταν τίθεται σε υψηλό κίνδυνο οποιοδήποτε εκ των θεμελιωδών
      δικαιωμάτων και ελευθεριών των φυσικών προσώπων από τις σχεδιαζόμενες πράξεις
      επεξεργασίας. Εξάλλου ο ΓΚΠΔ «(…) σέβεται όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις
      ελευθερίες και αρχές που αναγνωρίζονται στον Χάρτη όπως κατοχυρώνονται στις
      Συνθήκες (…)» (αιτ. 4 ΓΚΠΔ). Η ΕΑΠΔ αποτελεί σημαντικό εργαλείο πλήρωσης της
      υποχρέωσης λογοδοσίας (κατ’ άρθρο 5 παρ. 2 σε συνδυασμό με άρθρα 24 παρ. 1 και 32
      ΓΚΠΔ) που βαρύνει τον υπεύθυνο επεξεργασίας αφενός να λαμβάνει τα αναγκαία

¹ ΔΕΕ Digital Rights Ireland παρ. 29.

² ΔΕΕ Digital Rights Ireland παρ. 38.

³ Κατευθυντήριες γραμμές για την εκτίμηση του αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων
(ΕΑΠΔ) και καθορισμός του κατά πόσον η επεξεργασία «ενδέχεται να επιφέρει υψηλό κίνδυνο» για
τους σκοπούς του κανονισμού 2016/679, διαθέσιμες στον σύνδεσμο htps://edpb.europa.eu/our-
work-tools/our-documents/guidelines/data-protecton-impact-assessments-high-risk-processing_el

34

μέτρα προκειμένου να συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του ΓΚΠΔ, αφετέρου, να αποδεικνύει ανά πάσα στιγμή την ανωτέρω συμμόρφωσή του, καθώς τον συνδράμει στην διαχείριση των κινδύνων για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων και στην λήψη αποφάσεων για την επεξεργασία.

4. Η Αρχή εξέδωσε κατάλογο (ΦΕΚ Β΄1622/10.05.2019⁴) με τις πράξεις επεξεργασίας για
      τις οποίες απαιτείται διενέργεια ΕΑΠΔ, ο οποίος συμπληρώνει και εξειδικεύει τις ως
      άνω WP 248 αναθ. 01 κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ. Σύμφωνα με τις εν λόγω
      κατευθυντήριες γραμμές, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο υπεύθυνος επεξεργασίας
      μπορεί να θεωρεί ότι θα απαιτούνταν μελέτη ΕΑΠΔ όταν πληρούνται δύο εκ των
      κριτηρίων που ορίζονται σε αυτές ή σε ορισμένες περιπτώσεις όταν πληρούται μόνο
      ένα εξ αυτών. Ειδικότερα, απαιτείται η διενέργεια ΕΑΠΔ όταν η πράξη επεξεργασίας
      αφορά ευάλωτα υποκείμενα όπως ανηλίκους και εργαζομένους ή όταν η επεξεργασία
      τελείται σε μεγάλη κλίμακα. Σε κάθε περίπτωση, ο ως άνω κατάλογος της Αρχής, τα
      κριτήρια των ως άνω κατευθυντήριων γραμμών καθώς και οι ενδεικτικές περιπτώσεις
      του άρθρου 35 παρ. 3 του ΓΚΠΔ δεν είναι εξαντλητικά, και ο υπεύθυνος επεξεργασίας
      έχει υποχρέωση να διενεργήσει ΕΑΠΔ σε κάθε περίπτωση συνδρομής των
      προϋποθέσεων του άρθρου 35 παρ. 1 του ΓΚΠΔ.

5. Σύμφωνα με το άρθρο 204 παρ. 8 του ν.4610/2019 «Η καταγραφή ήχου ή εικόνας με
      συστήματα βιντεοεπιτήρησης εγκατεστημένα σε χώρους των δημόσιων σχολικών
      μονάδων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κατά τη διάρκεια της
      λειτουργίας των μονάδων αυτών, απαγορεύεται. Η καταγραφή ήχου ή εικόνας μέσω
      τέτοιων συστημάτων, εγκατεστημένων στους χώρους των ως άνω δημόσιων σχολικών
      μονάδων από τους Δήμους, επιτρέπεται στο πλαίσιο άσκησης της αρμοδιότητάς τους
      για φύλαξη των σχολικών κτιρίων, σύμφωνα με την υποπερίπτωση 1 της περίπτωσης
      Στ` του Κεφαλαίου Ι` του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006,
      Α΄114), μόνο κατά το χρόνο μη λειτουργίας των σχολικών μονάδων. Ο υπεύθυνος
      επεξεργασίας των δεδομένων που καταγράφονται ενημερώνει με τρόπο πρόσφορο,
      εμφανή και κατανοητό όποιον πρόκειται να εισέλθει στο χώρο όπου λειτουργεί
      σύστημα βιντεοεπιτήρησης, ότι στο χώρο λειτουργεί τέτοιο σύστημα και παρέχει,
      εφόσον του ζητηθεί, πληροφορίες για τον σκοπό της επεξεργασίας, το είδος, την
      εμβέλεια και τους χώρους εγκατάστασης του χρησιμοποιούμενου συστήματος, καθώς
      και το χρονικό διάστημα τήρησης των δεδομένων.»

⁴ Διαθέσιμος στον σύνδεσμο

htps://www.dpa.gr/el/enimerwtko/nomothesia/proswpika/kanonistkespraxeis

35

6. Σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές 3/2019 του ΕΣΠΔ⁵, προκειμένου να κριθεί η
      νομιμότητα της εγκατάστασης και λειτουργίας του συστήματος βιντεοεπιτήρησης
      πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις των άρθρων 5 και 6 παρ. 1 ΓΚΠΔ και
      θα πρέπει σε προηγούμενο χρόνο της εγκατάστασης και λειτουργίας του συστήματος
      να τεκμηριωθεί εσωτερικά η νομιμότητα της επεξεργασίας και μάλιστα κατά τον
      προσδιορισμό του σκοπού της επεξεργασίας ενδέχεται να χρειαστεί σχετική
      αξιολόγηση για κάθε κάμερα ξεχωριστά, ανάλογα με το σημείο τοποθέτησής της.
      Ειδικότερα στις Κατευθυντήριες αυτές Γραμμές ορίζονται τα εξής:

a.   «(…) 5. Η βιντεοεπιτήρηση δεν είναι εξ ορισμού αναγκαία εφόσον υπάρχουν

άλλα μέσα για την επίτευξη του υποκείμενου σκοπού. Στην αντίθετη
περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος να μεταβληθούν οι πολιτισμικοί κανόνες και
επομένως να εδραιωθεί ως γενική αρχή η έλλειψη της ιδιωτικότητας (…)».

b.   «(…) 15. Πριν από τη χρήση του υλικού, οι σκοποί της επεξεργασίας πρέπει να

διευκρινίζονται λεπτομερώς     (άρθρο    5 παράγραφος      1 στοιχείο β)). Η
βιντεοεπιτήρηση μπορεί να υπηρετεί πολλούς σκοπούς. Μεταξύ άλλων, μπορεί
να συμβάλλει στην προστασία της ιδιοκτησίας και άλλων περιουσιακών
στοιχείων, στην προστασία της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας των
ατόμων, στη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για αγωγές αστικού χαρακτήρα.
Οι εν λόγω σκοποί παρακολούθησης θα πρέπει να τεκμηριώνονται εγγράφως
(άρθρο 5 παράγραφος 2) και πρέπει να διευκρινίζονται για κάθε κάμερα
επιτήρησης που χρησιμοποιείται.

c.    «(…) 20. Το έννομο συμφέρον πρέπει να υφίσταται πραγματικά και να αφορά

παρόν ζήτημα (δηλαδή το συμφέρον δεν πρέπει να είναι πλασματικό ή
υποθετικό). Πρέπει να υφίσταται πραγματική κατάσταση κινδύνου -όπως
ζημιές ή σοβαρά συμβάντα στο παρελθόν- πριν από την έναρξη της
επιτήρησης. Με βάση την αρχή της λογοδοσίας, οι υπεύθυνοι επεξεργασίας
είναι χρήσιμο να καταγράφουν συναφή συμβάντα (ημερομηνία, τρόπος,
οικονομική ζημία) και σχετικές ποινικές διώξεις. Αυτά τα καταγεγραμμένα
συμβάντα μπορούν να αποτελέσουν ισχυρό τεκμήριο για την ύπαρξη έννομου
συμφέροντος. Η ύπαρξη έννομου συμφέροντος, καθώς και η αναγκαιότητα της
παρακολούθησης θα πρέπει να επαναξιολογούνται σε τακτικά χρονικά
διαστήματα (π.χ. μία φορά ετησίως, ανάλογα με τις περιστάσεις) (…)».

⁵ Κατευθυντήριες γραμμές 3/2019 σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσω βιντεοσυσκευών, διαθέσιμες στον σύνδεσμο htps://edpb.europa.eu/our-work-tools/our-
documents/guidelines/guidelines-32019-processing-personal-data-through-video_el

36

d.   «(…) 24. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα θα πρέπει να είναι κατάλληλα,

συναφή και να περιορίζονται στο αναγκαίο για τους σκοπούς για τους οποίους
υποβάλλονται σε επεξεργασία («ελαχιστοποίηση των δεδομένων»), βλέπε
άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο γ). Πριν από την εγκατάσταση συστήματος
βιντεοεπιτήρησης, ο υπεύθυνος επεξεργασίας θα πρέπει πάντα να εξετάζει
ενδελεχώς αν αυτό το μέτρο είναι, κατά πρώτον, κατάλληλο για την επίτευξη
του επιθυμητού στόχου και, κατά δεύτερον, επαρκές και αναγκαίο για την
επίτευξη των σκοπών του. Μέτρα βιντεοεπιτήρησης θα πρέπει να επιλέγονται
μόνον εάν ο σκοπός της επεξεργασίας δεν θα μπορούσε εύλογα να εκπληρωθεί
με άλλα μέσα, τα οποία θίγουν σε μικρότερο βαθμό τα θεμελιώδη δικαιώματα
και τις ελευθερίες του υποκειμένου των δεδομένων.

e.     «(…) 25. Αν υποτεθεί ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας επιθυμεί να αποτρέψει

εγκλήματα εναντίον της ιδιοκτησίας του, αντί να εγκαταστήσει σύστημα
βιντεοεπιτήρησης, μπορεί να λάβει εναλλακτικά μέτρα ασφάλειας, όπως π.χ. να
περιφράξει την ιδιοκτησία του, να αναθέσει σε προσωπικό ασφαλείας την
τακτική περιπολία του χώρου, να προσλάβει φύλακες, να βελτιώσει τον
φωτισμό, να τοποθετήσει κλειδαριές ασφαλείας, απαραβίαστα παράθυρα και
πόρτες ή να καλύψει τις επιφάνειες με επιστρώσεις ή μεμβράνες προστασίας
από γκράφιτι. Αυτά τα μέτρα μπορούν να είναι εξίσου αποτελεσματικά με τα
συστήματα βιντεοεπιτήρησης για την αποτροπή περιστατικών ληστείας, κλοπής
και βανδαλισμού. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας πρέπει να αξιολογεί κατά
περίπτωση κατά πόσον αυτά τα μέτρα μπορούν να αποτελέσουν εύλογη λύση

(…)».

f.    «(…)     26. Πριν από τη λειτουργία του συστήματος βιντεοεπιτήρησης, ο

υπεύθυνος επεξεργασίας είναι υποχρεωμένος να αξιολογεί πότε και πού τα
μέτρα βιντεοεπιτήρησης είναι απολύτως αναγκαία. Συνήθως, ένα σύστημα
βιντεοεπιτήρησης που λειτουργεί τη νύχτα, καθώς και εκτός του συνηθισμένου
ωραρίου λειτουργίας, καλύπτει την ανάγκη του υπευθύνου επεξεργασίας να
αποτρέψει οποιονδήποτε κίνδυνο απειλεί την ιδιοκτησία του (…)».

7. Η Αρχή έχει εκδώσει για το ζήτημα της χρήσης συστημάτων βιντεοεπιτήρησης για το
      σκοπό της προστασίας προσώπων και αγαθών την υπ’ αριθμ. 1/2011 Οδηγία, οι
      διατάξεις της οποίας πρέπει να εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τις νέες διατάξεις του
      ΓΚΠΔ και του ν.4624/2019, με τον οποίο ορίζονται μέτρα εφαρμογής του ΓΚΠΔ. Τούτο
      ισχύει ιδίως για τις υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας που περιλαμβάνονται

37

στο κεφάλαιο Γ’ αυτής (άρθρα 10 έως 13 της Οδηγίας 1/2011). Για παράδειγμα, οι υπεύθυνοι   επεξεργασίας   δεν   έχουν   πλέον   υποχρέωση   γνωστοποίησης   της επεξεργασίας στην Αρχή⁶, αλλά οφείλουν να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις του ΓΚΠΔ και να φροντίζουν για την ικανοποίηση των επαυξημένων δικαιωμάτων που προβλέπει ο ΓΚΠΔ.

8. Στο άρθρο   18 της Οδηγίας   1/2011 για σχολεία και λοιπούς χώρους όπου

δραστηριοποιούνται ανήλικοι προβλέπονται τα εξής:

a.   «(…) 1. Η ύπαρξη και µόνο καμερών σε σχολεία και άλλους χώρους όπου

δραστηριοποιούνται   ανήλικοι       (όπως   παιδικοί   σταθμοί,   οικοτροφεία, φροντιστήρια κλπ.) χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, αφού δεν είναι εύκολο να αξιολογηθούν οι συνέπειες που μια τέτοια επεξεργασία μπορεί να έχει για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας των ανηλίκων. Συγκεκριμένα, υπάρχει ο κίνδυνος να περιορισθεί η ανάπτυξη της έννοιας της ελευθερίας τους, εάν πιστέψουν από μικρή ηλικία ότι είναι φυσιολογικό να παρακολουθούνται µέσω καμερών (βλ. και Γνωμοδότηση 2/2009 της Ομάδας Εργασίας του Άρθρου 29, καθώς επίσης και την Απόφαση 77/2009 της Αρχής. (…)».

b.    «(…) 2. Το σύστημα βιντεοεπιτήρησης επιτρέπεται να λειτουργεί μόνο κατά τις

ώρες που το σχολείο δεν λειτουργεί. Οι ώρες λειτουργίας του συστήματος πρέπει να αναγράφονται με σαφήνεια στις σχετικές ενημερωτικές πινακίδες, έτσι ώστε να γνωρίζουν πλήρως όλοι οι μαθητές και οι φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίας τους στο σχολείο/φροντιστήριο δεν παρακολουθούνται. (…)».

c.    «(…) 5. Η απόφαση για την εγκατάσταση και τη λειτουργία του συστήματος

πρέπει να λαμβάνεται από το αρμόδιο όργανο για τη διοίκηση του σχολείου,
αφού ληφθεί υπόψη η γνώμη των εκπροσώπων του διδακτικού προσωπικού,
του συλλόγου γονέων και των μαθητικών συλλόγων όπου υπάρχουν (…)».

d.   (…) 7. Οι παραπάνω προϋποθέσεις ισχύουν αναλόγως και για κάθε άλλο χώρο

όπου δραστηριοποιούνται ανήλικοι (…)»..

9. Στην προκειμένη περίπτωση, η υπόθεση της εγκατάστασης και λειτουργίας
      συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις σχολικές μονάδες και στις παιδικές χαρές του
      Δήμου Παλλήνης εξετάζεται από την Αρχή αυτεπαγγέλτως, στο πλαίσιο των
      αρμοδιοτήτων της βάσει των άρθρων 57 και 58 του ΓΚΠΔ και των άρθρων 13 και 15 του
      ν.4624/2019,   κατόπιν   και   των   τεσσάρων   αναφορών-καταγγελιών   οι   οποίες

⁶ Βλ. και ανακοίνωση της Αρχής σχετικά με την κατάργηση των γνωστοποιήσεων τήρησης αρχείου/επεξεργασιών και της χορήγησης αδειών (απόφαση 46/2018).

38

υποβλήθηκαν στην Αρχή. Ως εκ τούτου είναι αλυσιτελείς οι ισχυρισμοί του Δήμου
Παλλήνης, με τους οποίους προβάλλεται ότι οι καταγγελίες ασκούνται απαραδέκτως
ενώπιον της Αρχής. Οι δε ισχυρισμοί ότι δεν ασκήθηκαν τα δικαιώματα των

υποκειμένων των δεδομένων ενώπιον του υπευθύνου επεξεργασίας πριν υποβληθούν
οι καταγγελίες ούτε επικοινώνησαν με τον Υπεύθυνο Προστασίας Δεδομένων του
Δήμου, είναι και αβάσιμοι διότι για την υποβολή παραδεκτώς καταγγελίας για

παράνομη επεξεργασία ενώπιον της Αρχής δεν απαιτείται η προηγούμενη άσκηση των δικαιωμάτων των υποκειμένων των δεδομένων ούτε η προηγούμενη επικοινωνία τους με τον Υπεύθυνο Προστασίας Δεδομένων του υπευθύνου επεξεργασίας.

10. Περαιτέρω, ο Δήμος Παλλήνης ισχυρίζεται ότι έλαβε μεν απόφαση εγκατάστασης
      συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε έξι (6) σχολικές μονάδες αλλά προέβη στην
      εγκατάσταση καμερών μόνο σε μια (1) εξ αυτών (στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης)
      χωρίς να θέσει το εγκατεστημένο αυτό σύστημα σε λειτουργία και, συνεπώς, δεν έχει
      προβεί ούτε προβαίνει σε ουδεμία πράξη επεξεργασίας δεδομένων.

Η ύπαρξη εγκατεστημένων καμερών στο χώρο του   1^ου Δημοτικού Σχολείου
Παλλήνης δημιουργεί στο κοινό την εύλογη πεποίθηση ότι αυτές λειτουργούν, με όσες
συνέπειες προκαλεί η αίσθηση αυτή (ανάμεσα στις οποίες και το “chilling effect”⁷ - βλ.
σκέψη 14 της παρούσας), που επιτείνεται από την ανάρτηση προειδοποιητικών
πινακίδων που ενημερώνουν σχετικά για τη λειτουργία τους κατά τις βραδινές και
νυχτερινές ώρες. Η ίδια ενημέρωση παρέχεται για τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης σε
δεκαεπτά (17) (εκ των 25 για τις οποίες έχει ληφθεί απόφαση τοποθέτησης καμερών)
παιδικές χαρές του Δήμου Παλλήνης, τα οποία έχουν τεθεί ήδη σε λειτουργία κατά τις
ίδιες ώρες. Σε κάθε περίπτωση, η νομιμότητα της εγκατάστασης του συστήματος
βιντεοεπιτήρησης προηγείται, και αποτελεί προϋπόθεση της νομιμότητας της
επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων. Ο Δήμος Παλλήνης, με την υπ’ αριθμ. πρωτ.
124/2021 Απόφαση - Ορθή επανάληψη, είχε ήδη λάβει απόφαση για την εγκατάσταση
και λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις έξι (6) σχολικές μονάδες, στην ίδια
δε απόφαση αναγράφεται ότι οι εγκαταστάσεις συστημάτων ασφαλείας θα αφορούν
και δεκαπέντε (15) νηπιαγωγεία και δέκα (10) συγκροτήματα μουσικών σχολείων.

Εξάλλου, ο Δήμος Παλλήνης διευκρίνισε κατά την ακροαματική διαδικασία και με
το τρίτο υπόμνημά του, ότι εκ παραδρομής έχει αναρτηθεί και αναγράφεται στον
σύνδεσμο htps://www .pallini.gr/pages/privacy ότι έχει τοποθετήσει σταθερές κάμερες
σε τριάντα οκτώ (38) σχολεία ενώ το ακριβές είναι ότι έχει ληφθεί απόφαση περί

⁷ Η οικειοθελής (ακόμη και αυτόματη) προσαρμογή της συμπεριφοράς του προσώπου εξαιτίας του αισθήματος της παρακολούθησης.

39

εγκατάστασης και λειτουργίας συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε συνολικά έξι                                                                                                                        (6)
σχολικές μονάδες. Από επισκόπηση του ως άνω συνδέσμου μέχρι και την ημερομηνία
έκδοσης της παρούσας απόφασης διαπιστώθηκε ότι εξακολουθεί να αναγράφεται ότι

«Ο Δήμος Παλλήνης έχει τοποθετήσει: (…) σταθερές κάμερες σε τριάντα οκτώ σχολεία (βρεφονηπιακοί σταθμοί, δημοτικά σχολεία, γυμνάσια, λύκεια) (…)». Ακόμα, στον σύνδεσμο αυτό αναγράφεται ότι ο Δήμος Παλλήνης έχει τοποθετήσει σταθερές κάμερες σε πενήντα μια (51) δημοτικές παιδικές χαρές, ενώ στο τρίτο υπόμνημα του στην Αρχή γίνεται αναφορά σε εικοσιπέντε (25) παιδικές χαρές.

11. Ο Δήμος Παλλήνης δεν ζήτησε, πριν τη λήψη της ως άνω απόφασης, την προηγούμενη
      σύμφωνη γνώμη των εκπροσώπων του διδακτικού προσωπικού, του συλλόγου γονέων
      και κηδεμόνων και των μαθητικών συλλόγων όπου υπάρχουν, κατά τα προβλεπόμενα
      στην παρ. 5 του άρθρου 18 της Οδηγίας 1/2011. Κατά τους ισχυρισμούς του, αυτό δεν
      απαιτείται σύμφωνα με την νεότερη και ειδικότερη διάταξη του άρθρου 204 παρ. 8 του
      ν.4610/2019 διότι το σύστημα βιντεοεπιτήρησης δεν έχει τοποθετηθεί στους
      εσωτερικούς χώρους των εγκαταστάσεων της σχολικής μονάδας, δεν θα λειτουργεί
      κατά τις ώρες που παρευρίσκονται μαθητές και εκπαιδευτικοί ούτε στο πλαίσιο
      οποιασδήποτε άλλης εκπαιδευτικής ή/και εξωσχολικής δραστηριότητας. Ακόμα,
      σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, τα παραπάνω επιρρωνύονται και από την υπ’
      αριθμ. 21/2019 Απόφαση της Αρχής σύμφωνα με την οποία η παρ. 5 του άρθρου 18 της
      Οδηγίας 1/2011 έχει καταστεί ανενεργή και κενή περιεχομένου, δοθέντος ότι δεν
      υπάρχει πλέον περιθώριο εφαρμογής της στην πράξη.

Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 18 της Οδηγίας 1/2011, η απόφαση για την
εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης λαμβάνεται από το
αρμόδιο όργανο για τη διοίκηση του σχολείου αφού ληφθεί υπόψη η γνώμη των
εκπροσώπων του διδακτικού προσωπικού, του συλλόγου γονέων και των μαθητικών
συλλόγων, όπου υπάρχουν. Σύμφωνα με την νεότερη διάταξη του άρθρου 204 παρ. 8
του ν.4610/2019, η καταγραφή εικόνας ή ήχου με σύστημα βιντεοεπιτήρησης
επιτρέπεται μόνο κατά το χρόνο μη λειτουργίας των σχολικών μονάδων από τους
Δήμους για την φύλαξη των σχολικών κτιρίων. Με βάση τη νεότερη αυτή διάταξη η
Αρχή, με την υπ’ αριθμ. 21/2019 Απόφασή της, έκρινε ότι ένα δημόσιο σχολείο δεν έχει
δυνατότητα να χρησιμοποιεί σύστημα βιντεοεπιτήρησης κατά τις ώρες που αυτό
λειτουργεί, ενώ κατά τις ώρες μη λειτουργίας του ο εκάστοτε Δήμος έχει αρμοδιότητα
για την προστασία του χώρου και άρα μόνο αυτός νομιμοποιείται να δρα ως υπεύθυνος
επεξεργασίας για σύστημα βιντεοεπιτήρησης.

40

Συνεπώς, με την νεότερη διάταξη του άρθρου         204 παρ. 8 του ν.4610/2019
μεταβάλλεται η παρ. 5 του άρθρου 18 της Οδηγίας 1/2011 μόνο κατά το μέρος που
αφορά τον υπεύθυνο επεξεργασίας, ήτοι το όργανο που είναι αρμόδιο να λάβει την
απόφαση και έχει την ευθύνη για την εγκατάσταση και λειτουργία του συστήματος
βιντεοεπιτήρησης. Η πρόβλεψη της ιδίας παραγράφου του άρθρου 18 της Οδηγίας
1/2011 όσον αφορά την απαίτηση να ληφθεί υπόψη η ως άνω προηγούμενη σύμφωνη
γνώμη δεν επηρεάζεται από την νεότερη διάταξη του άρθρου 204 παρ. 8 του
ν.4610/2019, εξακολουθεί να ισχύει και μετά τον ορισμό των Δήμων ως υπευθύνων
επεξεργασίας και τυγχάνει εφαρμογής ανεξαρτήτως των συγκεκριμένων ωρών
λειτουργίας και των συγκεκριμένων χώρων/σημείων τοποθέτησης των καμερών του
κάθε συστήματος βιντεοεπιτήρησης.

Όσον αφορά το 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης, ο Δήμος Παλλήνης αναφέρει στο
πρώτο και στο τρίτο υπόμνημά του, ότι με την από 21^ης Ιανουαρίου 2021 σχετική
επιστολή της Προέδρου του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του εν λόγω σχολείου,
παρέχεται η συναίνεση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων για την τοποθέτηση
καμερών για την επιτήρηση και φύλαξη του εξωτερικού σχολικού χώρου. Ωστόσο, η
Ένωση Γονέων αναφέρει στο υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/4651/13-07-2021 υπόμνημα που
κατέθεσε μετά την ακρόαση, ότι πενήντα δύο (52) μέλη του συλλόγου γονέων του 1^ου
Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης κατέθεσαν με υπογραφές αίτημα για συζήτηση του
θέματος στο Δημοτικό Συμβούλιο, και ότι, αντιθέτως προς όσα ισχυρίζεται ο Δήμος, δεν
υιοθετούν την άποψη της Προέδρου που χωρίς να έχει την ουσιαστική συναίνεση των
μελών του συλλόγου της, αλλά και του ΔΣ, απάντησε θετικά στην επιβολή του μέτρου
της βιντεοεπιτήρησης.

12. Από τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1 του ν.1894/1990, του άρθρου 75 περ. στ υποπερ.

1 του Κεφαλαίου Ι` του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν.3463/2006), του άρθρου 204
παρ. 8 του ν. 4610/2019 και του άρθρου 14 παρ. 5 του ν.3917/2011 προκύπτει ότι ο
Δήμος Παλλήνης έχει αρμοδιότητα να μεριμνά για τη φύλαξη των δημοτικών σχολικών
κτιρίων, στην αρμοδιότητά δε αυτή περιλαμβάνεται και η εγκατάσταση συστήματος
βιντεοεπιτήρησης, υπό την προϋπόθεση διασφάλισης της τήρησης της νομοθεσίας για
την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως δε τις διατάξεις του ΓΚΠΔ,
του ν.4624/2019 και τα οριζόμενα στο άρθρο 18 της Οδηγίας 1/2011 (βλ. Απόφαση
21/2019). Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 1, 4 παρ. 1 και 6 παρ. 1 και 3 της υπ’

αριθμ.  28492/  11.5.2009       (ΦΕΚ Β 931/18.05.2009) Απόφασης του Υπουργού

Εσωτερικών, όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. 27934/2507-2014 Απόφαση του

41

ίδιου Υπουργού (ΦΕΚ Β’ 2029/25-07-2014) και του άρθρου 75 του Κεφαλαίου Ι` του
Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν.3463/2006), προκύπτει ότι ο Δήμος Παλλήνης έχει
αρμοδιότητα να μεριμνά για την φύλαξη των παιδικών χαρών και την λήψη όλων των
απαραίτητων μέτρων για την ασφαλή λειτουργία τους, επίσης υπό την τήρηση της ως
άνω προϋπόθεσης.

13. Ο Δήμος Παλλήνης δεν εκπόνησε μελέτη ΕΑΠΔ σε σχέση με την εγκατάσταση
      συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις δημοτικές σχολικές μονάδες και τις δημοτικές
      παιδικές χαρές της αρμοδιότητάς του. Σύμφωνα με τα υπομνήματά του, αξιολόγησε ότι
      δεν υφίσταται υψηλός κίνδυνος για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών
      προσώπων ή σε κάθε περίπτωση υφίσταται χαμηλός. Και τούτο διότι το σύστημα
      βιντεοεπιτήρησης λειτουργεί τις βραδινές και νυχτερινές ώρες (22:30μ.μ. έως 07:00
      π.μ.) κατά τις οποίες στα δημοτικά σχολικά κτίρια απαγορεύεται η πρόσβαση σε
      οποιονδήποτε, η δυνητική επεξεργασία πολύ μικρού αριθμού δεδομένων εικόνας
      αφορά τα πιθανά άτομα-παραβάτες, τα οποία θα εισέλθουν παράνομα και στην
      περίπτωση αυτή θα τελούν και αδίκημα κατά της ιδιοκτησίας και περιουσίας του
      Δήμου Παλλήνης και οι επιδιωκόμενοι σκοποί αφορούν πρωτίστως την προστασία της
      υγείας, υγιεινής, σωματικής ακεραιότητας αλλά και της ζωής των μαθητών και
      εκπαιδευτικών καθώς και της δημοτικής περιουσίας.

14. Η εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε χώρο σχολείου ή
      παιδικής χαράς όπου δραστηριοποιούνται ανήλικοι συνιστά καταρχήν προσβολή του
      δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής ενώ θέτει σε κίνδυνο το δικαίωμά τους στην
      ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας (βλ. άρθρο 18 της Οδηγίας 1/2011,
      Γνωμοδότηση 2/2009 της Ομάδας Εργασίας του Άρθρου 29, Απόφαση 77/2009 της
      Αρχής). Ο κίνδυνος αυτός υφίσταται ακόμα και αν οι κάμερες βρίσκονται εκτός
      λειτουργίας, διότι δημιουργείται το αίσθημα ότι πολύ πιθανό να βρίσκεται ο πολίτης
      υπό παρακολούθηση (βλ. Απόφαση 77/2009). Ο κίνδυνος αυτός ενδέχεται να είναι
      υψηλός καθότι οι προσωπικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την ύπαρξη των καμερών
      και του αισθήματος της συνεχούς παρακολούθησης στα θεμελιώδη δικαιώματα της
      ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής των
      φυσικών προσώπων που κινούνται στο χώρο του σχολείου είναι άγνωστες. Τα φυσικά
      πρόσωπα που πρωτίστως επηρεάζονται ουσιωδώς από τον υψηλό αυτό κίνδυνο και
      μπορούν ευλόγως να θεωρήσουν ότι προσβάλλονται άμεσα τα ως άνω δικαιώματά
      τους είναι οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και άλλοι εργαζόμενοι στα σχολεία καθώς και οι
      ανήλικοι και οι γονείς-συνοδοί τους στις παιδικές χαρές. Και τούτο διότι μαθητές και

42

εκπαιδευτικοί βρίσκονται μεγάλο χρονικό διάστημα της ημέρας στο χώρο του σχολείου
τόσο υποχρεωτικά βάσει του σχετικού εκπαιδευτικού προγράμματος όσο και
προαιρετικά για την συμμετοχή σε άλλες εκπαιδευτικές ή εξωσχολικές, κοινωνικές και
πολιτιστικές, δραστηριότητες και εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα τις απογευματινές
ή βραδινές ώρες ή τα Σαββατοκύριακα βάσει της προβλεπόμενης διαδικασίας. Ακόμα,
η χρήση της παιδικής χαράς παρότι προαιρετική καθίσταται απαραίτητη καθότι
συμβάλει σημαντικά στην ποιότητα ζωής των παιδιών δεδομένου ότι το παιχνίδι
αποτελεί ένα από τα βασικά μέσα ανάπτυξης της προσωπικότητάς τους (βλ. Απόφαση
77/2009). Επιπλέον, η απόφαση του Δήμου Παλλήνης για την τοποθέτηση καμερών σε
εικοσιπέντε (25) παιδικές χαρές και τριανταμία (31) συνολικά σχολικές μονάδες (βλ.
σκέψη 10 της παρούσας) καταδεικνύει ότι πρόκειται για μεγάλης κλίμακας
επεξεργασία, κριτήριο, το οποίο, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές WP 248,
συντείνει στην απαίτηση για διενέργεια μελέτης ΕΑΠΔ καθότι ενέχει υψηλό κίνδυνο για
τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων.

Συνεπώς, η εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης στα σχολεία
και τις παιδικές χαρές του Δήμου Παλλήνης, το οποίο λειτουργεί κατά τις ώρες μη
λειτουργίας τους, ενέχει υψηλό κίνδυνο για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των

φυσικών προσώπων. Ως εκ τούτου, έχει εφαρμογή το άρθρο 35 παρ. 1 του ΓΚΠΔ και ο
Δήμος Παλλήνης, υπέχει, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρέωση διενέργειας ΕΑΠΔ.

15. O Δήμος Παλλήνης ενημέρωσε την Αρχή, με την πρώτη απάντησή του, ότι οι κάμερες
      θα τοποθετηθούν στους περιμετρικούς εξωτερικούς χώρους των σχολείων και όταν θα
      αρχίσει η λειτουργία τους, θα λαμβάνουν εικόνα μόνο από τις εξωτερικές
      εγκαταστάσεις του σχολείου και όχι των εσωτερικών χώρων. Στο τρίτο υπόμνημά του
      αναφέρει ότι στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παλλήνης έχουν τοποθετηθεί κάμερες
      περιμετρικά των εγκαταστάσεων του σχολικού κτιρίου οι οποίες λαμβάνουν εικόνα από
      τμήμα του προαύλειου χώρου και των γηπέδων. Ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών
      Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» και οι τέσσερις εκπαιδευτικοί
      ανέφεραν ότι οι έξι (6) εκ των οκτώ (8) εγκατεστημένων καμερών στο 1^ο Δημοτικό
      Σχολείο Παλλήνης είναι στραμμένες προς τον αύλειο χώρο του σχολείου και μόλις οι
      δύο εξ αυτών είναι στραμμένες προς τις εισόδους του σχολείου. Όσον αφορά τις
      παιδικές χαρές, η Ένωση Γονέων ανέφερε, στο υπ’ αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/4651/13-07-2021
      υπόμνημά της και προσκόμισε σχετικές φωτογραφίες, ότι πολλές από τις κάμερες
      τοποθετήθηκαν σε 3άδες πάνω σε γυμνούς μεταλλικούς στύλους καταμεσής της
      παιδικής χαράς και εστιάζουν χαμηλά καλύπτοντας σε 360 μοίρες την περιοχή

43

δημιουργώντας έντονα την αίσθηση της παρακολούθησης απ’ όπου και αν σταθεί
κάποιος. Ακόμα, ο Δήμος Παλλήνης ανέφερε στο τρίτο υπόμνημά του ότι στους χώρους
κάθε σχολικής μονάδας που θα επιτηρείται και προς το σκοπό τήρησης της αρχής της
ελαχιστοποίησης της οπτικογράφησης των βιντεοεπιτηρούμενων χώρων και της
απαγόρευσης οπτικογράφησης χώρων που δεν σχετίζονται με αυτήν, το σύστημα
βιντεοεπιτήρησης θα απαγορεύει την οπτικογράφηση χώρων μη σχετιζόμενων με
αυτήν με τη χρήση της τεχνολογίας masking (ηλεκτρονικής επικάλυψης συγκεκριμένων
περιοχών επί του πλάνου).

Σύμφωνα με το άρθρο 5 της Οδηγίας 1/2011, τα σημεία εγκατάστασης των
καμερών και ο τρόπος λήψης των δεδομένων πρέπει να προσδιορίζονται µε τέτοιο
τρόπο, ώστε τα δεδομένα που συλλέγονται να µην είναι περισσότερα από όσα είναι
απολύτως αναγκαία για την εκπλήρωση του σκοπού της επεξεργασίας και να µη
θίγονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσώπων που ευρίσκονται στον χώρο που
επιτηρείται. Η αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων επιτυγχάνεται καταρχήν με
τον προσδιορισμό των κατάλληλων σημείων τοποθέτησης των καμερών ώστε να
επιτηρούνται μόνο οι απολύτως απαραίτητοι χώροι για την επίτευξη του
επιδιωκόμενου σκοπού. Κατά αυτόν τον τρόπο δύναται να μειωθεί, όσο είναι εφικτό, το
αίσθημα της συνεχούς παρακολούθησης των φυσικών προσώπων το οποίο επιτείνεται
από την συνεχή θέαση των καμερών ιδίως στους εσωτερικούς χώρους παιχνιδιού,
προαυλισμού, άθλησης και γηπέδων. Μάλιστα, σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες
Γραμμές 3/2019 του ΕΣΠΔ, θα πρέπει σε προηγούμενο χρόνο της εγκατάστασης και
λειτουργίας του συστήματος, να τεκμηριωθεί εσωτερικά η νομιμότητα της
επεξεργασίας και μάλιστα κατά τον προσδιορισμό του σκοπού της επεξεργασίας
ενδέχεται να χρειαστεί σχετική αξιολόγηση για κάθε κάμερα ξεχωριστά, ανάλογα με το
σημείο τοποθέτησης της, η οποία υπόκειται σε τακτική επαναξιολόγηση. Κατά δεύτερο
λόγο και εφόσον έχουν επιλέγει τα απολύτως απαραίτητα σημεία τοποθέτησης των
καμερών, η αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων δύναται να ενισχυθεί από τη
χρήση τεχνολογίας επικάλυψης συγκεκριμένων περιοχών επί του πλάνου. Διαφορετικά
θα γίνονταν το παράδοξο να τοποθετούνται κάμερες σε οποιοδήποτε χώρο, αδιακρίτως
και χωρίς κανένα κριτήριο και να επιτυγχάνεται η αρχή της ελαχιστοποίησης των
δεδομένων με την χρήση τεχνολογιών επικάλυψης των δεδομένων μετά τη συλλογή
τους επί της οθόνης προβολής.

16. Στο πλαίσιο των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζει η υπό εξέταση υπόθεση με βάση τα
      ως άνω εντεθέντα και την υποχρέωση λογοδοσίας που βαρύνει τον Δήμο Παλλήνης, ως

44

υπεύθυνο επεξεργασίας, ζητήματα τα οποία πρέπει να εξετασθούν και αναλυθούν διεξοδικά στη μελέτη ΕΑΠΔ, τόσο για τις σχολικές μονάδες όσο και για τις παιδικές χαρές, επιπλέον των προβλεπόμενων στο άρθρο 35 του ΓΚΠΔ και στο άρθρο 18 της Οδηγίας 1/2011, είναι τουλάχιστον τα παρακάτω:

-     Ενδελεχής εξέταση και τεκμηρίωση κατά πρώτον της καταλληλόλητας του μέτρου της

βιντεοεπιτήρησης και κατά δεύτερον της επάρκειας και αναγκαιότητας αυτού για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού καθώς και της αδυναμίας εκπλήρωσης του σκοπού με εναλλακτικά ηπιότερα μέτρα τα οποία θίγουν σε μικρότερο βαθμό τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων.

-     Περιγραφή και τεκμηρίωση της εφαρμογής όλων των κατηγοριών ηπιότερων

εναλλακτικών μέτρων σε κάθε σχολική μονάδα ή παιδική χαρά, περιλαμβανομένων των
τακτικών περιπολιών μέσω οχημάτων, τη σύνδεση με το κέντρο λήψης σημάτων σε
συνδυασμό με τον συναγερμό και το ηχητικό σήμα, καθώς και αξιολόγηση της
επάρκειας, καταλληλότητας και αποτελεσματικότητάς τους για την επίτευξη του
επιδιωκόμενου σκοπού.

-     Περιγραφή και αξιολόγηση επιπλέον εναλλακτικών κατηγοριών μέτρων, όπως η

πρόσληψη σχολικών φυλάκων για τις σχολικές μονάδες που αποδεδειγμένα αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα και εκτίμηση του κόστους εφαρμογής τους.

-     Εκτίμηση της πραγματικής παρούσας κατάστασης κινδύνου για κάθε σχολική μονάδα ή

παιδική χαρά πριν την εγκατάσταση του συστήματος, μεταξύ άλλων, με συστηματική καταγραφή στοιχείων βάσει των οποίων αποδεικνύεται η συχνότητα και η σοβαρότητα συγκεκριμένων φθορών, ζημιών ή σοβαρών συμβάντων (ημερομηνία, τρόπος, οικονομική ζημία), πριν και μετά τη λήψη των ηπιότερων μέτρων, καθώς και των επιπτώσεων τους και του κόστους αποκατάστασής τους.

-     Προσδιορισμός και τεκμηρίωση των κριτηρίων επαναξιολόγησης της πραγματικής

κατάστασης κινδύνου και της αναγκαιότητας και αποτελεσματικότητας του μέτρου της βιντεοεπιτήρησης σε τακτά χρονικά διαστήματα.

-     Προσδιορισμός και αιτιολόγηση των κριτηρίων επιλογής:

o κάθε σχολικής μονάδας ή παιδικής χαράς για την εγκατάσταση και λειτουργία
      συστήματος βιντεοεπιτήρησης,

o του αριθμού των καμερών για κάθε σχολική μονάδα ή παιδική χαρά,
      συμπεριλαμβανομένης της έκτασης και των τυχόν χωροταξικών ιδιαιτεροτήτων
      καθώς και αξιολόγηση και τεκμηρίωση της αναγκαιότητας για κάθε κάμερα
      ξεχωριστά,

45

o των σημείων τοποθέτησης των καμερών με βάση την αρχή της ελαχιστοποίησης
      των δεδομένων σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στην σκέψη 15 της
      παρούσας.

-     Τεκμηρίωση της διαδικασίας και του τρόπου λήψης της απόφασης από τον Δήμο, ως

υπεύθυνο   επεξεργασίας,   για   την   εγκατάσταση   και   λειτουργία   συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε κάθε σχολική μονάδα ή παιδική χαρά.

-     Τεκμηρίωση της σχετικής γνώμης του Υπευθύνου Προστασίας Δεδομένων και των

αποφάσεων του Δήμου, ως υπευθύνου επεξεργασίας, στην σχετική μελέτη ΕΑΠΔ περιλαμβανομένων

o της απόφασης να συνεχίσει την εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος
      βιντεοεπιτήρησης στην περίπτωση της αντίθετης γνώμης των εκπροσώπων του
      διδακτικού προσωπικού, του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων και των
      μαθητικών συλλόγων όπου υπάρχουν,

o της απόφασης δημοσίευσης ή μη τουλάχιστον αποσπασμάτων της μελέτης
      ΕΑΠΔ, όπως σύνοψη των κύριων ευρημάτων ή συμπεράσματα αυτής.

17. Ο Δήμος Παλλήνης προσκόμισε στην Αρχή την υπ’ αριθμ. 124/2021 Απόφαση - Ορθή
      Επανάληψη - του Δημοτικού Συμβουλίου με θέμα Λήψη απόφασης για τροποποίηση
      της σύμβασης με τίτλο: «Δαπάνη Φύλαξης Δημοτικών Εγκαταστάσεων και Δημοτικών
      Κτιρίων Δήμου Παλλήνης» καθώς και αντίγραφο της από 26-06-2020 σύμβασης
      επεξεργασίας δεδομένων μεταξύ αυτού και της εκτελούσας την επεξεργασία εταιρείας.
      Με βάση την αρχή της λογοδοσίας, ο Δήμος Παλλήνης φέρει το βάρος της απόδειξης
      ότι η ως άνω σύμβαση πληροί τα προβλεπόμενα στο άρθρο 28 ΓΚΠΔ.

18. Βάσει των εκτεθέντων στις προηγούμενες σκέψεις, η Αρχή διαπιστώνει ότι αφενός δεν
      προκύπτει ότι πριν την έκδοση της απόφασης για την εγκατάσταση συστήματος
      βιντεοεπιτήρησης στις σχολικές μονάδες είχε ζητηθεί η γνώμη των εκπροσώπων του
      διδακτικού προσωπικού, του συλλόγου γονέων και των μαθητικών συλλόγων, όπου
      υπάρχουν και αφετέρου ότι ο Δήμος Παλλήνης παρέλειψε να εκπονήσει, ως όφειλε,
      την προβλεπόμενη στο άρθρο 35 παρ. 1 ΓΚΠΔ μελέτη ΕΑΠΔ, πριν εγκαταστήσει και
      θέσει σε λειτουργία σύστημα βιντεοεπιτήρησης στις παιδικές χαρές της αρμοδιότητάς
      του. Ενόψει αυτού, η Αρχή κρίνει ότι κατάλληλο διορθωτικό μέτρο, σε αυτό το στάδιο,
      αποτελεί η δυνάμει του άρθρου 58, παρ. 2 στοιχ. δ’ του ΓΚΠΔ εντολή στον υπεύθυνο
      επεξεργασίας να καταστήσει τις πράξεις επεξεργασίας σύμφωνες με τις διατάξεις του
      ΓΚΠΔ με βάση όσα εκτίθενται στις προηγούμενες σκέψεις εντός τριμήνου από την

46

κοινοποίηση της παρούσας απόφασης στο Δήμο Παλλήνης, επιφυλάσσεται δε να επανεξετάσει την υπόθεση στο σύνολό της μετά την πάροδο του τριμήνου.

19. Όσον αφορά τις κάμερες στις σχολικές μονάδες του Δήμου Παλλήνης, για τις οποίες
      έχει ληφθεί απόφαση εγκατάστασης και λειτουργίας συστήματος βιντεοεπιτήρησης
      αλλά το σύστημα δεν έχει ακόμα εγκατασταθεί ή, όπως στη περίπτωση του 1^ο
      Δημοτικού Σχολείου Παλλήνης, δεν έχει ακόμα τεθεί σε λειτουργία, η Αρχή κρίνει ότι
      πρέπει να απευθύνει προειδοποίηση στον Δήμο Παλλήνης δυνάμει του άρθρου 58,
      παρ. 2 στοιχ. α’ του ΓΚΠΔ ότι η σκοπούμενη πράξη επεξεργασίας χωρίς την διενέργεια
      μελέτης ΕΑΠΔ παραβιάζει τις διατάξεις του ΓΚΠΔ.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Η ΑΡΧΗ

α. Καλεί τον Δήμο Παλλήνης, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, όπως εντός τριών (3) μηνών από
την παραλαβή της παρούσας απόφασης, προβεί στις αναγκαίες ενέργειες, σύμφωνα με το
σκεπτικό, προκειμένου να καταστήσει νόμιμες τις πράξεις επεξεργασίας που σχετίζονται με
την εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης στις σχολικές μονάδες και
παιδικές χαρές του Δήμου.

β. Απευθύνει προειδοποίηση στον Δήμο Παλλήνης ότι η σκοπούμενη εγκατάσταση και
λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε σχολικές μονάδες του Δήμου χωρίς την
διενέργεια Εκτίμησης Αντικτύπου σχετικά με την Προστασία Δεδομένων παραβιάζει τις
διατάξεις του ΓΚΠΔ.

Ο Πρόεδρος                                                    Η Γραμματέας

Κωνσταντίνος Μενουδάκος                                   Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου

47