Τρεις κόφτες «ξαναμοιράζουν» την πίτα των 33 επιδομάτων

Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να εξοικονομήσει 100 - 200 εκατ. από την αναμόρφωση του Προνοιακού Χάρτη για το 2017, καταργώντας επιδόματα σε δικαιούχους που εντάσσονται στο ΚΕΑ και αυστηροποιώντας τα εισοδηματικά κριτήρια για άλλες παροχές σε χρήμα ή και σε είδος, ώστε να περιοριστούν οι επιδοματούχοι της λεγόμενης «μεσαίας τάξης».

Η λογική βασίζεται στην αναδιανομή πόρων από τα μεσαία εισοδηματικά στρώματα προς το πιο φτωχό κομμάτι του πληθυσμού. Δεξαμενή για τις αναπροσαρμογές είναι τα 33 επιδόματα που ρίχνει στη σέντρα η Παγκόσμια Τράπεζα προς συγχώνευση, αναμόρφωση και εκλογίκευση.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, οι δανειστές πιέζουν για βαθύ «μαχαίρι» 250 - 400 εκατ. («εξαρτάται με ποιον δανειστή μιλάς...» αναφέρουν χαρακτηριστικά ελληνικές πηγές) εκφράζοντας ενστάσεις για την υπεραπόδοση εσόδων και τα αποτελέσματα του spending review (ανακατανομή εξόδων υπουργείων) που επικαλούνται τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας για τη χρηματοδότηση του ΚΕΑ το 2017 και το 2018. Μόνο για το 2017 απαιτούνται 760 εκατ.

Στο τραπέζι αυτού του σκληρού μπρα ντε φερ διαμορφώνεται σχέδιο αναδιάρθρωσης του Κράτους Πρόνοιας σε τρεις κυρίαρχους άξονες:

1 Στον πρώτο άξονα περιλαμβάνονται προνοιακά επιδόματα και παροχές σε είδος/χρήμα, που επί της ουσίας καταργούνται μέσω της ενσωμάτωσης των πόρων τους στο ΚΕΑ. Η λογική είναι πως απευθύνονται στο πλέον φτωχό τμήμα του πληθυσμού που θα καταστούν δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος και γι' αυτό προκύπτει πλήρης επικάλυψη της μιας παροχής με την άλλη. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, πρόκειται για προνοιακά επιδόματα που χορηγούν δήμοι και άλλοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ελληνες αξιωματούχοι που συμμετέχουν στη διαπραγμάτευση προσδιορίζουν το συνολικό κονδύλι από τα συγκεκριμένα επιδόματα που βαίνουν προς κατάργηση σε 12 εκατ. ευρώ.

2 Στον δεύτερο άξονα εντάσσονται παροχές που θα «εξορθολογιστούν» και θα «εκλογικευτούν» με κύριο όπλο την αναπροσαρμογή προς τα κάτω των εισοδηματικών ή άλλων κριτηρίων χορήγησής τους. Στον άξονα αυτό θα πέσει και το μεγαλύτερο «μαχαίρι». Σκοπός είναι να περιοριστούν οι δικαιούχοι που σήμερα βρίσκονται στα ανώτερα εισοδηματικά κλιμάκια, ώστε τα επιδόματα να έχουν καλύτερη στόχευση στους φτωχούς και παράλληλα να περισσέψουν χρήματα για να δοθούν στο ΚΕΑ, το οποίο ενισχύει ούτως ή άλλως τους πάμφτωχους.

Σε αυτή την κατηγορία μπαίνουν μια σειρά από επιδόματα και παροχές σε είδος ή/και χρήμα όπως για παράδειγμα: το στεγαστικό επίδομα των φοιτητών (1.000 ευρώ τον χρόνο και συνολικό κονδύλι 47,69 εκατ. για το 2016) που σπουδάζουν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους. Ισχύει σήμερα εισοδηματικό κριτήριο 30.000 ευρώ που αυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο. Το όριο χαρακτηρίστηκε και από την Παγκόσμια Τράπεζα πολύ υψηλό. Εξετάζεται ο περιορισμός του, που θα οδηγήσει σε μείωση δικαιούχων (36.144 το εισέπραξαν το 2015 και 48.700 το 2014).

Στην ίδια προκρούστεια κλίνη εξετάζεται να μπουν διάφορες επιδοματικού τύπου παροχές που χορηγεί ο ΟΑΕΔ όπως: κοινωνικός τουρισμός, παροχές διακοπών για ανέργους και συνταξιούχους, επιδόματα μακροχρόνια ανέργων και νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας, προγράμματα κατασκηνώσεων κ.ά.

Ειδικά για τις παροχές διακοπών -συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού τουρισμού- που χορηγούν ο ΟΑΕΔ και διάφορα ασφαλιστικά Ταμεία (ΙΚΑ, ΕΤΑΠ - ΜΜΕ, Οίκος Ναύτου, ΟΑΕΕ) αρμόδιες πηγές δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο ακόμη και «αναστολής» τους για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Διαφορετικά, δεδομένη πρέπει να θεωρείται η αναπροσαρμογή τους, ώστε οι παροχές να περιοριστούν στους φτωχότερους. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως δεν βλέπουν νομικό πρόβλημα, καθώς εκτιμούν πως οι συγκεκριμένες παροχές δεν έχουν νομικά κατοχυρωμένο ανταποδοτικό χαρακτήρα με ξεκάθαρο τρόπο. Σε κάθε περίπτωση, για το ίδιο πλαίσιο, αυτό της μείωσης των δικαιούχων, εξετάζονται κι άλλες παροχές που φωτογραφήθηκαν από την Παγκόσμια Τράπεζα: κάρτες μεταφοράς σε πολυτέκνους, διάφορα προγράμματα κατασκήνωσης, ακόμη και το επίδομα θέρμανσης αλλά για το 2018. Για τη παροχή, που ξεπερνά τα 100 εκατ., η λογική είναι τα εισοδηματικά κριτήρια να συμπληρωθούν με κριτήρια απομόνωσης και κλιματολογικά ενώ δεν αποκλείεται να προκύψει και εξοικονόμηση από το κονδύλι του 2018 (για το 2017 έχει ήδη κλειδώσει).

3 Στον τρίτο άξονα εντάσσονται παροχές που το υπουργείο Εργασίας θέλει να αφήσει ανέπαφες -τουλάχιστον σε επίπεδο προϋπολογισμού- επειδή στηρίζουν ειδικές κατηγορίες. Πρόκειται για τα οικογενειακά και αναπηρικά επιδόματα. Στα αναπηρικά επίκειται εξορθολογισμός τους προς το τέλος του έτους αλλά με σταθερή τη δαπάνη (καλύτερη στόχευση). Για τα οικογενειακά η συζήτηση για τον ανασχεδιασμό τους έχει ανάψει.

Η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεσή της προκρίνει το σενάριο, που βγάζει εξοικονομεί 35 εκατ. και προβλέπει ενιαίο ποσό (60 ευρώ) για κάθε παιδί ανεξάρτητα από το πλήθος των παιδιών της οικογένειας.

Η Τράπεζα άλλωστε προτείνει ενοποίηση του Ενιαίου Επιδόματος Τέκνων με το επίδομα τριτέκνων-πολυτέκνων και ελαφρά μείωση των εισοδηματικών κριτηρίων.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ 

Κόβονται φοροαπαλλαγές
Με «ψαλίδι» κινδυνεύουν φοροαπαλλαγές που έχουν στοχοθετήσει Παγκόσμια Τράπεζα και δανειστές όπως: απαλλαγές για παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στον ιδιωτικό τομέα, ειδική φορολογία ναυτικών (αξιωματικών και πληρώματος εμπορικών πλοίων), επιστροφές φόρου στο αγροτικό ντίζελ κ.ά.