«Φοβόμαστε την αχαρτογράφητα επικράτεια στην οποία έχουμε μπει», υπογράφουν 15.000 επιστήμονες σε νέα έκθεση.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι βρισκόμαστε τώρα σε «αχαρτογράφητη επικράτεια» ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο ,σε μια νέα έκθεση «κατάστασης του κλίματος» που υπογράφουν 15.000 ερευνητές από 163 χώρες.
Οι ερευνητές τόνισαν την τρέχουσα δυσχέρεια που προκαλείται από τις ακραίες κλιματικές συνθήκες, οι οποίες σπάνε κάθε ρεκόρ και προειδοποίησαν για την πιθανότητα εκτεταμένης κοινωνικής και οικολογικής κατάρρευσης στο μέλλον, ενώ κατήγγειλαν επίσης τις πρόσφατες αυξήσεις στις επιδοτήσεις στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων, που είναι ο κύριος μοχλός της κλιματικής αλλαγής.
Η έκθεση του 2023, που δημοσιεύτηκε την Τρίτη στο περιοδικό BioScience, είναι η πιο πρόσφατη ενημέρωση μιας ετήσιας σειράς που ονομάζεται World Scientists Warning of a Climate Emergency. Από το 2019, οι επιστήμονες παρακολουθούν τις κλιμακούμενες απειλές που θέτει η υπερθέρμανση του πλανήτη στους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα σε όλο τον κόσμο.
Η νέα έκθεση, με επικεφαλής τον οικολόγο William Ripple από το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, προειδοποιεί ότι το 2023 ήταν μια ιδιαίτερα καταστροφική χρονιά ακραίων δασικών πυρκαγιών, πλημμυρών, καύσωνα και άλλων φυσικών καταστροφών που ενισχύονται από την κλιματική αλλαγή. Οι συγγραφείς λένε ότι οι θερμοκρασίες τον περασμένο Ιούλιο μπορεί να ήταν οι μεγαλύτερες που έχουν σημειωθεί στη Γη τα τελευταία 100.000 χρόνια, κάτι που αποκάλεσαν «σημάδι ότι σπρώχνουμε τα πλανητικά μας συστήματα σε επικίνδυνη αστάθεια».
«Ως επιστήμονες, μας ζητείται όλο και περισσότερο να πούμε στο κοινό την αλήθεια για τις κρίσεις που αντιμετωπίζουμε με απλούς και άμεσους όρους», γράφουν στην έκθεση ο Ripple και οι συνεργάτες του. «Η αλήθεια είναι ότι είμαστε συγκλονισμένοι από την αγριότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων το 2023. Φοβόμαστε την αχαρτογράφητη επικράτεια στην οποία έχουμε εισέλθει».
«Οι παγκόσμιες μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες δεν ξεπερνούσαν ποτέ τον 1,5 βαθμό Κελσίου (°C) πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα πριν από το 2000 και μόνο περιστασιακά έχουν ξεπεράσει αυτόν τον αριθμό από τότε», σημείωσαν οι ερευνητές. «Ωστόσο, το 2023 έχει ήδη 38 ημέρες με παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες πάνω από 1,5°C έως τις 12 Σεπτεμβρίου -περισσότερες από κάθε άλλη χρονιά- και μπορεί να συνεχίσει να αυξάνεται».
Οι συγγραφείς της μελέτης έχουν περάσει χρόνια παρακολουθώντας 35 από τις «ζωτικές ενδείξεις» της Γης, όπως την παγκόσμια κάλυψη δέντρων, τις συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου, τις θερμοκρασίες των ωκεανών και τους πληθυσμούς ανθρώπων και ζώων. Η νέα έκθεση προειδοποιεί ότι 20 από αυτές τις ενδείξεις βρίσκονται τώρα σε επίπεδα ρεκόρ, σε σχέση με 16 το 2022.
Η ομάδα του Ripple σημείωσε ότι τα φυσικά φαινόμενα, όπως το El Niño και η έκρηξη ενός υποβρύχιου ηφαιστείου το 2022, έπαιξαν ρόλο στα άνευ προηγουμένου φαινόμενα. Ωστόσο, οι ερευνητές τόνισαν ότι η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο επιδεινώνει πολλές από αυτές τις φυσικές διεργασίες με τρόπους που θα δημιουργήσουν συχνότερες και καταστροφικές ανωμαλίες τις επόμενες δεκαετίες.
Η έκθεση περιλαμβάνει μια ενότητα με τίτλο «Απίστευτη ανθρώπινη οδύνη σε εικόνες», μια ισχυρή οπτική καταγραφή ανθρώπων που έχουν βιώσει καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα τα τελευταία χρόνια. Οι άνθρωποι που είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής τείνουν να ζουν σε λιγότερο πλούσιες χώρες που έχουν συμβάλει λιγότερο στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για κινήματα περιβαλλοντικής δικαιοσύνης.
«Το 2023, η κλιματική αλλαγή πιθανότατα συνέβαλε σε μια σειρά από ακραία καιρικά φαινόμενα και καταστροφές», έγραψαν οι ερευνητές, αναφέροντας τις θανατηφόρες πλημμύρες στην Κίνα και την Ινδία, μια καταστροφική καταιγίδα στη Λιβύη που σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους και τα κύματα καύσωνα σε όλο τον κόσμο. «Καθώς αυτές οι επιπτώσεις συνεχίζουν να επιταχύνονται, απαιτείται επειγόντως περισσότερη χρηματοδότηση για την αντιστάθμιση των απωλειών και των ζημιών που σχετίζονται με το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες».
«Οι επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη γίνονται προοδευτικά πιο σοβαρές και μια παγκόσμια κοινωνική κατάρρευση είναι πιθανή και επικίνδυνα ανεξερεύνητες», προειδοποίησε η ομάδα. «Μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα, υπολογίζεται ότι 3 έως 6 δισεκατομμύρια άτομα -περίπου το ένα τρίτο έως το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού- θα μπορούσαν να βρεθούν περιορισμένοι πέρα από την κατοικήσιμη περιοχή, αντιμετωπίζοντας έντονη ζέστη, περιορισμένη διαθεσιμότητα τροφίμων και αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής».
«Προειδοποιούμε για πιθανή κατάρρευση των φυσικών και κοινωνικοοικονομικών συστημάτων σε έναν κόσμο όπου θα αντιμετωπίζουμε αφόρητη ζέστη, συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα, ελλείψεις τροφίμων και γλυκού νερού, άνοδο της στάθμης της θάλασσας, περισσότερες ασθένειες και αυξημένες κοινωνικές αναταραχές και γεωπολιτικές συγκρούσεις», είπαν οι ερευνητές.
Είναι φυσικό να νιώθουμε ανήμποροι μπρος στην τεράστια πρόκληση που παρουσιάζει η κλιματική αλλαγή, αλλά ο Ripple και οι συνεργάτες του προσφέρουν αρκετές λύσεις για να αποφευχθούν τα χειρότερα δυνατά αποτελέσματα. Φυσικά, η ομάδα προτρέπει την παγκόσμια κοινότητα να κάνει γρήγορα τη μετάβαση από τη χρήση ορυκτών καυσίμων, ακόμη και μπροστά σε μεγάλα γεωπολιτικά εμπόδια, όπως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Οι ερευνητές υποστήριξαν επίσης τη διάθεση περισσότερων πόρων για την καταπολέμηση της επισιτιστικής ανασφάλειας που σχετίζεται με το κλίμα και την προώθηση της ισότητας των φύλων, καθώς αυτές οι προσπάθειες θα μειώσουν τη μονόπλευρη έκθεση των πιο ευάλωτων κοινοτήτων σε κλιματικές καταστροφές σε όλο τον κόσμο. Η ομάδα υποστήριξε επίσης ότι τα βασικά σημεία ανατροπής του κλίματος απαιτούν συνεχή προσοχή λόγω του «πιθανού αλλά λιγότερο πιθανού σεναρίου ανεξέλεγκτης αύξησης της θεμορκασίας ή καταστροφικής κλιματικής αλλαγής», σύμφωνα με την έκθεση.
Τελευταίο και ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι σύμφωνα με την έκθεση οι ανθρώπινες κοινωνίες θα πρέπει να πάψουν να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην οικονομική ανάπτυξη.
«Για να αντιμετωπίσουμε την υπερεκμετάλλευση του πλανήτη μας, αμφισβητούμε την επικρατούσα αντίληψη της ατελείωτης ανάπτυξης και της υπερκατανάλωσης από πλούσιες χώρες και άτομα ως μη βιώσιμη και άδικη», έγραψε η ομάδα. «Αντίθετα, υποστηρίζουμε τη μείωση της υπερκατανάλωσης πόρων, τη μείωση, τη νεπαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση απορριμμάτων σε μια πιο κυκλική οικονομία· και δίνοντας προτεραιότητα στην ανθρώπινη ευημερία και βιωσιμότητα».
«Καθώς σύντομα θα γίνουμε μάρτυρες της αποτυχίας επίτευξης του φιλόδοξου στόχου του 1,5°C της συμφωνίας του Παρισιού, η σημασία της άμεσης περιορισμού της χρήσης ορυκτών καυσίμων και της αποτροπής κάθε περαιτέρω αύξησης 0,1°C στη μελλοντική παγκόσμια θέρμανση είναι καίριας σημασίας», κατέληξαν οι ερευνητές. «Αντί να εστιάζουμε μόνο στη μείωση του άνθρακα και στην κλιματική αλλαγή, η αντιμετώπιση του υποκείμενου ζητήματος της οικολογικής υπέρβασης θα μας προσφέρει τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να επιβιώσουμε μακροπρόθεσμα από αυτές τις δυσκολίες. Είναι η ώρα να κάνουμε μεγάλη διαφορά για τη ζωή στη Γη και πρέπει να το κάνουμε με ακλόνητο θάρρος και αποφασιστικότητα για να δημιουργήσουμε μια κληρονομιά αλλαγής που θα αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου».