Δεν είναι η πρώτη χρονιά που εφαρμόζεται, αλλά πρώτη φορά πιάνει όλες τις τάξεις του Λυκείου. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό για την εξεταστική διαδικασία και το μέλλον των εξεταζόμενων;
Παρέμβαση Ισίδωρου Ντογιάκου και κινητοποίηση της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος χρειάστηκε για την «επίθεση μεγατόνων», όπως λέχθηκε χαρακτηριστικά από το Υπουργείο Παιδείας, σχετικά με την κυβερνοεπίθεση που δέχθηκε το ψηφιακό σύστημα της Τράπεζας Θεμάτων. Μια επίθεση που έχει αναθερμάνει την αντιπαράθεση για τη σκοπιμότητα και τη λειτουργία της Τράπεζας Θεμάτων σε γενικότερο βαθμό, μια συζήτηση που κατά καιρούς έχει ανάψει φωτιές τόσο σε κύκλους εκπαιδευτικών και μαθητών που επηρεάζονται άμεσα, όσο και μεταξύ επικριτών του Υπουργείου για το σύστημα παιδείας.
Το απτό πρόβλημα, επί του παρόντος, είναι οι τεράστιες καθυστερήσεις στη διενέργεια των εξετάσεων, λόγω αδυναμία απόκρισης του συστήματος. Εντολή του γενικού γραμματέα προς όλες τις διευθύνσεις εκπαίδευσης ήταν να ολοκληρωθούν οι εξετάσεις πάσει θυσία, ένα μήνυμα που πίσω από τις γραμμές ίσως κρύβει το άγχος να μην χαρακτηριστεί αποτυχημένη η όλη προσπάθεια του Υπουργείου με την Τράπεζα Θεμάτων.
Αν και δεν είναι η πρώτη χρονιά που εφαρμόζεται. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Τώρα εμφανίστηκε η Τράπεζα Θεμάτων;
Όχι ακριβώς. Πρόκειται για έναν θεσμό που υπήρχε παλαιότερα, πρώτη φορά εφαρμόστηκε το 2014 αλλά καταργήθηκε την αμέσως επόμενη χρονιά, επειδή πρωτοφανώς μεγάλο μέρος των εξεταζόμενων μαθητών διαπιστώθηκε πως έμεινε μετεξεταστέο, και επανήλθε στις σχολικές εξετάσεις με απόφαση της τότε υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Σοφίας Ζαχαράκη, με το ΦΕΚ B 5787 (δημοσιευμένο στις 30.12.2020). Το σκεπτικό της επαναθέσπισης (μιας και ο προγενέστερος νόμος είχε καταργηθεί) ήταν ένα αντικειμενικό και οριζόντιο σύστημα αξιολόγησης.
Και τώρα εφαρμόζεται πρώτη φορά η «νέα» Τράπεζα Θεμάτων;
Όχι, το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για την εξεταστική διαδικασία τέθηκε σε εφαρμογή από την περσινή σχολική σεζόν (2021-2022) αλλά μόνο στις προαγωγικές εξετάσεις για την Α και Β Λυκείου. Το πλάνο, όπως είχε ανακοινωθεί από την Υπουργό Νίκη Κεραμέως, ήταν να ξεκινήσει η εφαρμογή το έτος 2019-2020, αλλά ματαιώθηκε ο σχετικός προγραμματισμός λόγω πανδημίας. Αυτό που συμβαίνει πρώτη φορά φέτος είναι ότι η Τράπεζα Θεμάτων ρυθμίζει την εξέταση και των τριών τάξεων του Λυκείου, τόσο για τα θέματα του Γενικού όσο και του Επαγγελματικού Λυκείου.
Τι ακριβώς είναι η Τράπεζα Θεμάτων, τελικά;
Πρόκειται για ένα ψηφιακό αποθετήριο εκπαιδευτικού υλικού το οποίο καθορίζει την εξεταστέα ύλη για όλες τις τάξεις του Λυκείου, κάθε τύπου. Το αποθετήριο αυτό είναι προσβάσιμο καθ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, αλλά αυτό που αφορά την αντιπαράθεση είναι ο ρόλος του στην εξεταστική διαδικασία: από εκεί βγαίνουν, με τρόπο αυτόματο κατόπιν κλήρωσης, το 50% των θεμάτων στα οποία καλούνται οι μαθητές να εξεταστούν.
Πώς διαμορφώνονται δηλαδή τα θέματα με αυτό το ψηφιακό σύστημα;
Την ημέρα των εξετάσεων, το προσωπικό κάθε σχολικής μονάδας εισέρχεται στο σύστημα της Τράπεζας Θεμάτων (με προσωπικούς κωδικούς) και 1-2 ώρες πριν την έναρξη των εξετάσεων λαμβάνουν το 50% των θεμάτων του μαθήματος στο οποίο θα εξετασθούν μαθητές και μαθήτριες – αναλυτικά, θα πρόκειται είτε για δύο θέματα των 25 μονάδων ή για ενότητα των 50 μονάδων. Το υπόλοιπο των θεμάτων καθορίζεται από τους διδάσκοντες του εκάστοτε σχολείου. Οι προφορικές εξετάσεις, να σημειώσουμε, ότι παραμένουν να καθορίζονται αποκλειστικά από τους καθηγητές.